ايستگاه دوستي

سوالات تستی تفکر وپژوهش ششم ابتدایی

1-رعایت آداب گفت وگو در اجتماع پژوهشی کلاس کدام گرینه مناسب است ؟

الف)رعایت نوبت                                                                   ب)کنترل هیجان         

ج) گوش دادن مؤثر واحترام به عقاید دیگران

                        د) همه ی موارد صحیح است

-کدام گزینه ی زیر مربوط به درس نارنجی پوش امانتدار است ؟2

الف) ارزش گذاری به حق دیگران            ب) ارزش گذاری به شخصیّت دیگران

ج) خود نمایی                                   د) ارزش گذاری به خود

3- برای دسته بندی واژه های زیر کدام مورد را نمی توان استفاده کرد؟

((میخ،چکش،گلوله،انگشتر،تخته سیاه، کمر بند، بطری آب))

الف)رسانا و نارسانا بودن         ب) طبیعی و مصنوعی بودن

ج)فلز و نا فلز بودن                د)جرم وحجم اجسام

4- با توجه به فیلم"بوی خوش مدینه"چرا اویس با وجود داشتن آرزوی دیدن پیامبر (ص) وتحمل سختی های راه بدون دیدن او به یمن باز گشت؟

الف)بخاطر فرزندانش               ب) بخاطر نبود پیامبر در مدینه

ج)بخاطر پرستاری از مادرش       د) بخاطر از دست دادن زمین زراعی خود

5- برای یافتن  بهترین راه جمع آوری اطلاعات وپاسخ گویی به سؤالات کدام راه مناسب است؟

الف)مشورت       ب)مشاهده        ج)مطالعه             د)نظر سنجی

6-داستان مار گیر واژدها از کدام کتاب زیر می باشد؟

الف)گلستان سعدی                                 ب)بوستان سعدی

ج)مثنوی معنوی مولوی                          د)اسرار نامه ی عطار

7- محمّد تعدادی مهمان خارجی دارد .او می خواهد مهمانان را با آداب ورسوم ایرانی آشنا کند کدام کار او مناسب نیست؟

الف)مهمانان را فقط به دیدن مسجد وامام زاده ها ی اطراف  می برد.

ب)موزه ی مردم شناسی را به آنان نشان می دهد.

ج)دوستان خود را که هر کدام زبان خاصی دارند دعوت کرده و از آنان می خواهد در باره ی زادگاه  خود صحبت کنند.

د) موزه های طبیعی و تاریخی شهر را به آنها نشان می دهد.

8-در داستان آقکندی کدام گزینه باعث یاد گیری زبان آذری معلم دوم شد؟

الف)معلم اول هم زبان بود                      ب) مهلم اول همدل دانش آموزان نبود

ج) معلم دوم هم زبان نبود                     د)معلم دوم همدل دانش آموزان بود

9-در فعالیّت یک اتفاق عجیب به کدام گزینه دست پیدا می کنیم؟

الف)اجسام بدون هیچ نیرویی حرکت می کنند                       ب)هر معلولی علّتی دارد

ج)هر معلولی به علّتی وابسته نیست                               د) هیچ کدام صحیح نیست

10-در مورد ارزش گذاری به اشیا وموجودات پیرامون انسان کدام گزینه صحیح است؟

الف)ذاتـاً ارزش دارند                           ب) ما به آنها ارزش می دهیم

ج)ارزش آنها ذاتی نیست                       د)ملاک ها قانون  کلّی دارند

11-چراماه از زندگی با روباه راضی نبود؟

الف)زیرا ماه را روباه به خانه ی خود آورده بود               ب)زیرا روباه آن را فریب داده بود

ج)زیرا ماه درخشندگی در آسمان را می خواست              د)زیرا ماه روز به روز بزرگ می شد

12-در فیلم لی لی حوضک کدام حیوان به در خواست خروس واکنش مثبت داد؟

الف)کلاغ               ب) گاو               ج)  پرندگان                 د) بُز

13-نماد خورشید و آب به ترتیب در کدام گزینه صحیح است؟

الف)پاکی و درخشندگی           ب) درخشندگی وپاکی        ج) تاریکی و پاکی      د)پاکی و تاریکی

14-من عاقبت از این پل خواهم گذشت مربوط به کدام فعالیّت ها ی تفکر وپژوهش می باشد؟

الف)آخر خط           ب)میترا            ج)آقکندی                       د) بوی خوش مدینه

15-شخصیّت مار گیر و اژدها شما را به یاد چه دسته آدمها یی می اندازد؟

الف)خود خواه          ب)بزرگنمایی                ج) مغرور               د) همه ی گزینه ها

16-برای مسافرت کدام شهر را انتخاب می کنید. چرا ؟ گزینه ی صحیح را مشخص کنید.

الف)شیراز چون در نزدیکی دریا قرار دارد.         ب)اردبیل چون آب وهوای گرمتری دارد

ج) اصفهان چون اماکن تاریخی بیشتری دارد         د)سیستان وبلوچستان چون آب وهوای معتدلی دارد

17-با توجه به شناخت رابطه ی علت ومعلولی کدام یک متفاوت است؟

الف)برف باریده وهوا سرد است                              ب)دیشب دیر خوابیدم واکنون خوابم می آید

ج)همیشه به یاد خدا هستم                                      د)برای خرید ساندویجاز سرویس مدرسه جا ماندم

18-کدام مورد در یاد گیری بیشترین تأثیر را ندارد؟

الف)مشاهده ی دقیق          ب)خوب گوش دادن           

ج)تکرار وتمرین          د)خوب گفتن

19-به توجه به داستان " خرسی که می خواست خرس با قی بماند "   شخصیّت اصلی داستان خرس بودن بهتر است یا آدم بودن چرا ؟

الف)خرس بودن زیرا داستان با آن جالب می باشد         ب)آدم بودن زیرا داستان واقعی تر نمی شود

ج) خرس بودن زیرا با آن واقعی تر نمی باشد           د)آدم بودن زیراداستان با آن جالب می باشد

20-آرزوی اویس قرنی چه بود ؟

 الف )دیدن مادرش         ب)دیدن پیامبر          ج)دیدن دوستان                د)دیدن امام علی (ع)

خانمحمدی

با آرزوی پیروزی شما درامتحانات تیز هوشان

سوالات درس نهم مطالعات اجتماعی ششم ابتدایی

1- دین اسلام از چه سرزمینی طلوع کرد ؟ ج:  عربستان

2- پیامبر اسلام (ص) چه زمانی حکومت اسلامی را تشکیل دادند ؟ ج:  پس از هجرت از مکه به مدینه

3- از چه زمانی استقبال از دین اسلام بیش تر شد و اسلام گسترش یافت ؟ ج:  بعد از تشکیل حکومت اسلامی

4- گسترش اسلام از چه زمانی در خارج از عربستان آغاز شد ؟ چ:  پس از رحلت پیامبر (ص)

5- پس از رحلت پیامبر (ص) مسلمانان چه کردند ؟ ج:  مسلمانان اسلام را در خارج از شبه جزیره ی عربستان گسترش دادند و در هر دوره سرزمین های زیادی از جمله ایران را به قلمرو خود افزودند

6- دین اسلام در کدام قاره ها گسترش یافت ؟ ج:  آسیا ، آفریقا و اروپا

7- دین اسلام در بین چگونه ملت هایی گسترش یافت ؟ ج:  در بین ملت های مختلف با فرهنگ و آداب و رسوم متفاوت

8- مسلمانان چگونه در زمینه های مختلف پیشرفت کردند ؟ ج:  مسلمانان تحت تأثیر قرآن و تعالیم دینی اسلام که به تفکر و آموختن علم اهمیت زیادی می داد ، در زمینه های مختلف پیشرفت کردند

9- چگونه سرزمین های اسلامی به کانون علمی جهان تبدیل شدند ؟ چ:  مسلمانان از بخش هایی از دانش و فنونی که از گذشته در کشورشان بر جای مانده بود نیز استفاده کردند و در پرتو دین اسلام آن ها را گسترش دادند و به تدریج به کانون علمی جهان تبدیل شدند.

10- مردم کدام کشور  در گسترش اسلام و پیشرفت های علمی نقش مهمی داشتند ؟ ج:  مردم ایران

11- در دوره ی اسلامی به دانشمندان چه می گفتند ؟ ج:  حکیم

12- چرا در دوره ی اسلامی به دانشمندان حکیم می گفتند ؟ چ:  چون آن ها علوم مختلف را می دانستند و در چند علم ، استاد بودند

13- چرا در دوره ی اسلامی دانشمندان کتاب های خود را به زبان عربی می نوشتند ؟ چ:  چون در آن زمان مسلمانان در علوم مختلف پیشرفت کرده و زبان رسمی آن روزگار در این کشورها زبان عربی بوده است

14- مبدأ تاریخ مسلمانان چیست ؟ چ:  هجرت پیامبر از مکه به مدینه

15- سده یا قرن یعنی چه ؟ چ:  به هر صد سال یک قرن یا سده می گویند

16- قرن اول هجری چه زمانی بوده است ؟ چ:  از سال یکم تا صدم را قرن اول هجری می گویند

17- قرن دوم هجری چه زمانی بوده است؟ چ:  از سال صدو یک تا دویست را قرن دوم هجری می گویند

18- نیمه ی اول قرن یعنی چه ؟ چ:  از سال یکم تا پنجاه را نیمه ی اول قرن می نامند

19- نیمه ی دوم قرن یعنی چه ؟ چ:  از سال پنجاه و یک تا سال صدم نیمه ی دوم قرن می باشد

20- سال 370 هجری در چه نیمه ای از چه قرنی واقع شده است ؟ چ:  در نیمه ی دوم قرن چهارم

21- سال 420 هجری در چه نیمه ای از چه قرنی واقع شده است ؟ در نیمه ی اول قرن پنجم

سوالات متن درس هشت مطالعات اجتماعی ششم ابتدایی ( انرژی را بهتر مصرف کنیم ) (بخش اول)

1- مهم تریم منبع مصرف انرژی در دنیای امروز چیست ؟ ج : سوخت های فسیلی

2- چرا به منابع سوخت های فسیلی ، غیر قابل تجدید می گویند ؟ ج : زیرا میلیون ها سال طول می کشد تا در اعماق زمین تشکیل شوند

3- چرا همه ی کشورها تلاش می کنند ، انرژی های نو را جایگزین سوخت های فسیلی کنند ؟ ج : چون سوخت های فسیلی غیر قابل تجدید هستند

4- نام دیگر انرژی های نو چیست ؟ ج : انرژی های قابل تجدید

5- انرژی نو یا قابل تجدید را تعریف کنید . ج : انرژی های نو  آن دسته از منابع انرژی هستند که تمام نمی شوند و همواره می توان از آن ها استفاده کرد . مانند انرژی خورشید ، باد و آب

6- دو برتری مهم انرژی های نو را در مقایسه با سوخت های فسیلی بیان کنید . ج : 1 ـ انرژی های نو تمام نمی شوند 2 ـ انرژی های نو محیط زیست را آلوده نمی کنند

7- استفاده از انرژی های نو در کشور ما چگونه است ؟ ج : متخصصان کشور ما تلاش می کنند تا با مطالعه و تحقیق و ساختن دستگاه ها و ابزار ها ، از انرژی های نو هر چه بیش تر استفاده کنند

8- در کشور ما از انرژی خورشید چه استفاده هایی می توان کرد ؟ ج : از انرژی خورشید می توان برای گرم کردن هوا یا آب استفاده کرد و همچنین از آن انرژی الکتریکی به دست آورد

9- برتری آبگرمکن خورشیدی بر سایر آبگرمکن ها چیست ؟ ج : محیط زیست را آلوده نمی کند و انرژی کمتری مصرف می کند

از انرژی باد در چه جاهایی می توان استفاده کرد ؟ ج : جاهایی که در بیش تر اوقات سال باد می وزد

10- از انرژی باد چه استفاده ای می توان کرد ؟ ج : انرژی باد توربین ها را به حرکت در می آورد و انرژی الکتریکی تولید می کند

سوالات متن درس هفتم مطالعات اجتماعی ششم دبستان ( بخش دوم)

1- بیش تر منابع نفتی ایران در کدام قسمت کشور قرار دارد ؟ ج : جنوب غربی و غرب

2- بیش تر منابع نفتی ایران در غرب در کدام استان قرار دارد ؟ ج : استان کرمانشاه

3- منابع نفتی جنوب غربی در کدام نواحی قرار دارد ؟ ج : منابع جنوب غربی در استان خوزستان و خلیج فارس ذخیره شده است

4- به غیر از غرب و جنوب غربی در کدام نواحی ایران نفت کشف و استخراج شده است ؟ ج : در اطراف تهران و قم

5- اولین چاه نفت ایران در چه زمانی و در کجا حفر شد ؟ ج : حدود صد سال پیش در شهر مسجد سلیمان در استان خوزستان

6- از چه زمانی توجه بیگانگان به منابع کشور ما جلب شد ؟ ج : از زمان کشف و استخراج نفت در ایران

7- چرا در ابتدا شرکت های خارجی استخراج نفت ایران را انجام می دادند ؟ ج : این شرکت های بیگانه با قراردادهایی که با ایران می بستند منافع زیادی از نفت ایران به دست می آوردند

8- امروزه استخراج نفت در کشورمان چگونه انجام می شود ؟ ج : پس از پیروزی انقلاب اسلامی همه ی کارهای استخراج و پالایش نفت توسط متخصصان ایرانی انجام می شود

9- نفت خام چگونه به پالایشگاه منتقل می شود ؟ ج : از طریق لوله به پالایشگاه منتقل می شود

10- نفت تصفیه شده در پالایشگاه چه می شود ؟ ج : بیش تر نفت تصفیه شده و فرآورده های نفتی تولید شده در پالایشگاه از طریق لوله به نقاط مختلف کشور منتقل می شود

11- بیش تر منابع گاز ایران در کدام سمت کشور قرار دارد ؟ ج : در جنوب و شمال شرق کشور

12- منابع گاز جنوب در کدام نواحی قرار دارد ؟ ج : استان خوزستان ، منابع گاز عسلویه و کنگان در بوشهر و سرخون در هرمزگان

13- منابع گاز شمال شرقی در کدام نواحی قرار دارد ؟ ج : در خانگیران سرخس در استان خراسان رضوی 

14- گاز چگونه به نقاط مختلف کشور می رسد ؟ ج : ایران دارای شبکه ی گاز رسانی است و گاز از طریق خط لوله ی سراسری به اغلب شهرهای ایران می رسد

15- شبکه ی گاز رسانی یعنی چه ؟ ج : یعنی گاز از طریق خط لوله ی سراسری به اغلب شهرهای ایران می رسد

16- یکی از مهم ترین تجارت های جهان امروز چیست ؟ ج : صادرات و واردات نفت و گاز

17- کشورهایی که منابع نفت و گاز ندارند چه می کنند ؟ ج : برای انجام فعالیت های خود مانند حمل و نقل و سوخت کارخانه هایشان از کشورهای دیگر نفت و گاز خریداری می کنند

18- بیش تر نفت ایران چگونه استفاده می شود ؟ ج : بخش عمده ای از نفت ایران به کشورهای دیگر صادر می شود

19- پول به دست آمده از صادرات نفت ایران چگونه استفاده می شود ؟ ج : در فعالیت های مختلف کشور مصرف و خرج می شود

20- چرا ایران تلاش می کند ، به صادرات نفت وابسته نباشد و سایر کالاها را به خارج صادر کند ؟ ج : زیرا اول این که استخراج نفت کم تر باشد و برای مصرف آیندگان هم از منابع نفت و گاز باقی بماند و دوم این که اگر روزی منابع نفت و گاز تمام شود کشور دچار مشکلات اقتصادی نشود.

سوالات متن درس 6 مطالعات اجتماعی  ( محصولات کشاورزی ، از تولید به مصرف )

1- دو فعالیت مهم کشاورزی را نام ببرید . ج : زراعت و باغداری

2- زراعت چیست ؟ ج : زراعت یعنی کشت و پرورش گیاهانی که بعد از کاشت دانه ، حداکثر تا یک سال محصول می دهند . مانند گندم ، جو ، گوجه فرنگی و هویج

3- باغداری چیست ؟ باغداری کشت و پرورش نهال درختان است که بعد از گذشت یک یا چند سال محصول می دهند . مانند درخت خرما ، پرتقال و انار

4- خوراک روزانه و غذای اصلی مردم کشور ما چیست ؟ ج : گندم و برنج

5- چه خوراک های دیگری علاوه بر نان ، از آرد گندم درست می شود ؟ ج : ماکارانی ، لازانیا ، بعضی از انواع شیرینی و...

6- گندم گیاهی چند ساله است ؟ ج : یک ساله

7- گندم به چه شکل هایی و  در کجای کشور کشت می شود ؟ ج : به دو شکل پاییزه و بهاره و در همه جای کشور کشت می شود

8- برنج در چه شرایطی به دست می آید ؟ ج : در نواحی مرطوب و نسبتا معتدل که آب به فراوانی یافت شود

9- گیاه برنج در کدام استان های کشور کشت می شود ؟ ج : بیش از نیمی از برنج کشور ما در استان های شمال کشور مانند گلستان ، مازندران و گیلان تولید می شود اگرچه در بعضی استان ها مانند قزوین ، فارس ، خوزستان ، سیستان و بلوچستان در صورت وجود آب کافی برنج کشت می شود

10- مهم ترین منبع غذایی کشور چیست ؟ ج : غلات ( دانه هایی مانند گندم ، جو ، برنج و ذرت) 

11- بعد از غلات مهم ترین منبع غذایی چیست ؟ ج : حبوبات و محصولات جالیزی

12- به چه محصولاتی حبوبات گفته می شود ؟ ج : به محصولاتی مانند عدس ، لپه ، ماش و انواع لوبیاها حبوبات گفته می شود

13- محصولات جالیزی چه محصولاتی هستند ؟ ج : خربزه ، هندوانه ، خیار ، گوجه فرنگی ، بادمجان و غیره

14- کشت گلخانه ای چه کشتی است ؟ ج : یکی از روش های نو در کشاورزی ایجاد یک محیط مصنوعی برای کشت گیاهان است که میتوانیم هر محصول را در هر منطقه ی آب و هوایی و در همه ی فصول سال کشت کنیم

15- چرا با کشت گلخانه ای هر محصول را در هر شرایط آب و هوایی می توان کشت کرد ؟ ج : زیرا آب و هوای گلخانه و گرما و نور و رطوبت را خودمان با دستگاه های مختلف ، متناسب با نوع محصول تنظیم می کنیم

16- یک مزیت مهم کشت دیم نسبت به سایر کشت ها چیست ؟ ج : کشت گلخانه ای در مقایسه با سایر کشت ها از نظر صرفه جویی در مصرف آب بسیار بهتر است

17- بیشتر چه محصولاتی در گلخانه کشت می شود ؟ ج: انواع میوه ها و محصولات جالیزی ، سبزیجات ، قارچ های خوراکی و گل و گیاهان زینتی کشت می شود

18- محصولات کشاورزی صادراتی ایران را نام ببرید . ج : میوه های سردسیری و هسته دار مانند هلو ، زردآلو ، گوجه و آلبالو به صورت خشکبار و بعضی محصولات گرمسیری مانند خرما و پسته به دلیل مرغوب بودن به خارج از کشور صادر می شود

19- محصولات کشاورزی چگونه به دست ما می رسد ؟ ج : بعضی از محصولات برای فروش به بازارهای نزدیک مزارع برده می شود و بعضی دیگر را در انبارها یا سردخانه ها نگهداری و ذخیره می کنند و سپس با کامیون یا وانت به میادین میوه و شهرهای دور و نزدیک می برند

20- چرا کشاورز بعضی از محصولات را باید زود به دست مشتری برساند ؟ ج : زیرا بعضی از محصولات مانند هلو و توت فرنگی زود خراب می شود

21- دو نمونه از مواردی را که باعث جلوگیری از اسراف مواد غذایی می شود را نام ببرید . ج : 1 . ما باید به اندازه ی نیاز و مصرفمان خرید کنیم . 2 . در مهمانی ها و مجالس به اندازه ی مهمان ها غذا تهیه کنیم

سوالات درس پنجم مطالعات اجتماعی ( عوامل مؤثر در کشاورزی )    

1- انسان ها بخش عمده ی غذای خود را چگونه به دست می آورند ؟ ج : از راه کشاورزی

2- مراحل عمده ی کشاورزی را نام ببرید . ج : کاشت ، داشت ، برداشت

3- عوامل مؤثر در کشاورزی را نام ببرید . ج : 1 ـ عوامل طبیعی 2 ـ عوامل انسانی

4- عوامل طبیعی مؤثر در کشاورزی را نام ببرید . ج : 1 ـ خاک 2 ـ آب و هوا 3 ـ آب

5- چه زمین هایی برای کشاورزی مناسب نیستند ؟ ج : کوه های بلند و مرتفع ، زمین های پرشیب و سنگلاخ و زمین های آهکی و نمکی

6- چه زمین هایی برای کشاورزی مناسب هستند ؟ ج : دشت های هموار و جلگه هایی که خاک های آبرفتی و حاصلخیز دارند

7- آب و هوا چه تأثیری در تولید محصولات کشاورزی دارد ؟ ج : هر محصول با یک نوع شرایط آب و هوایی سازگاری دارد

8- محصولات کشاورزی زیر برای رشد بهتر به چه آب و هوایی نیاز دارند ؟ خرما : آب و هوای گرم  ـــ برنج : آب و هوای معتدل و مرطوب ـــ  سیب زمینی : آب و هوای سرد 

9- آب مورد نیاز کشاورزی کشور چگونه تأمین می شود ؟ ج : از آب باران و رودها و در بعضی نواحی از آب های زیر زمینی از راه کندن چاه یا قنات به زمین های کشاورزی می رسد

. 10- بیش تر مساحت کشورمان چه آب و هوایی دارد ؟ ج : گرم و خشک

11- کشور ما از نظر بارندگی چه جایگاهی در جهان دارد ؟ ج : از کشورهای کم باران است

12- عوامل انسانی مؤثر در کشاورزی را نام ببرید . ج : 1 ـ نیروی کار 2 ـ ابزار و وسایل 3 ـ سرمایه 4 ـ مواد یا نهاده ها

13- نیروی کار چه تأثیری در کشاورزی دارد ؟ ج : در کشاورزی به افرادی نیاز داریم که مهارت دارند و می توانند کارهای مربوط به کشاورزی را انجام بدهند ؛ افرادی مانند : کشاورز ، آبیار ، مهندس کشاورزی و ...

14- از ابزار کشاورزی در چه کارهایی استفاده می شود ؟ ج : برای شخم زدن ، آبیاری ، درو کردن ، کندن علف های هرز و غیره

15- سرمایه چه تأثیری در کشاورزی دارد ؟ ج : باید پول داشته باشیم تا مواد و ابزار مورد نیازمان را بخریم ؛ اگر سرمایه ی ما کم باشد می توانیم با دیگران شریک شویم یا وام بگیریم

16- در کشاورزی مواد و نهاده ها چه هستند ؟ ج : بذر ، سم و کود

19- چگونه می توان از کشاورزان ایرانی حمایت کرد ؟ ج : با خرید و مصرف محصولات کشاورزی ایرانی 

20- چرا محصولات ایرانی خوش عطر و خوشمزه است ؟ ج : چون کشور ایران کشوری آفتابی است

سوالات مطالعات اجتماعی ششم درس چهارم  ( چگونه تصمیم بگیریم ؟  )  

1-  برای تصمیم گیری خوب چه باید کرد ؟ ج : باید خوب فکر کنیم و نتایج هر انتخاب را پیش بینی کنیم و بهترین گزینه را انتخاب کنیم.

2- چگونه می فهمیم که تصمیم ، تصمیم خوبی بوده یا نه ؟ ج : از روی نتایج آن.

3- تصمیم گیری چه مراحلی دارد ؟ ج : 1 ـ خوب فکر کنیم 2 ـ نتیجه ی هر انتخاب را پیش بینی کنیم 3 ـ بهترین راه را انتخاب کنیم.

4- اولین کاری که در هنگام تصمیم گیری باید انجام دهیم چیست ؟ ج : درباره ی موضوع خوب فکر کنیم و اطلاعاتی درباره ی آن جمع آوری کنیم.

5- چرا گاهی اوقات نتایج تصمیمات ناگهانی زیان بار است ؟ ج : زیرا درباره ی آن تصمیم خوب فکر نشده است

6- پیش بینی نتیجه چه زمانی صورت می گیرد ؟ ج : بعد از آن که فهمیدیم راه های متفاوتی وجود دارد ، باید نتیجه ی انتخاب هر کدام را پیش بینی کنیم.

7- با وجود راه حل های متفاوت در تصمیم گیری چگونه می توانیم بهترین راه را انتخاب کنیم ؟ ج : آن انتخاب هایی را که نتایج بدی دارند کنار می گذاریم و آن راه حلی که نتیجه ی مثبتی دارد را انتخاب می کنیم

8-  در هنگام انتخاب بهترین راه به چه مواردی باید دقت کنیم ؟ ج : 1 ـ بر خلاف دستورات دین نباشد 2 ـ بر خلاف قوانین و مقررات خانه ، مدرسه و جامعه نباشد 3 ـ باعث نگرانی و نارضایتی خانواده نباشد 4 ـ به سلامتی فرد و دیگران لطمه نزند 5 ـ برای خود فرد و دیگران مشکل و دردسر ایجاد نکند

9- در موقع تصمیم گیری باید به چه نکاتی توجه کنیم ؟ ج : 1 ـ با افراد با صلاحیت و با تجربه مشورت کنیم 2 ـ تحت تأثیر فشارهای روانی دوستانمان قرار نگیریم 3 ـ به موقع تصمیم بگیریم.

10- در مورد مسائل زندگی و تصمیم گیری های مهم باید با چه کسانی مشورت کنیم ؟ ج : با افراد با تجربه مانند پدر ، مادر ، معلم و مشاور مدرسه.

11- آیا در هنگام تصمیم گیری باید تحت تأثیر دوستانمان قرار بگیریم ؟ ج : خیر ، باید تصمیمی را بگیریم که بر خلاف مقررات نباشد و باعث نگرانی خانواده ی ما نشود و به سلامتی ما و دیگران آسیب نزند.

12-  چرا باید به موقع تصمیم بگیریم ؟ ج : زیرا تصمیم نگرفتن یا تصمیم گیری را به آینده موکول کردن باعث از دست رفتن فرصت ها می شود.چ

سوالات درس دوم مطالعات اجتماعی ( آداب دوستی)

1- منظور از ضرب المثل « پیداکردن دوست آسان است اما نگهداری آن مشکل » چیست ؟ ج : منظور حفظ کردن دوستی است . یعنی سعی کنیم تا دوستی ها ادامه پیدا کند و رابطه ی دوستی محکم تر شود.

2- مهم ترین موضوع بعد از انتخاب دوست چیست ؟ ج : حفظ دوستی

3- حفظ کردن دوستی به چه معناست ؟ ج : یعنی ما با دوستانمان رفتارهای مناسبی داشته باشیم تا دوستی ها ادامه پیدا کند و این ارتباط به هم نخورد و محکم تر شود.

4- رعایت چه نکاتی به حفظ دوستی کمک می کند ؟ ج : جواب بالای صفحه ی 15 داخل کادر سبز

5- چرا باید دوستی حد و مرز داشته باشد ؟ ج : چون اگر دوستی ها از حدود خود بیشتر بروند مشکلاتی به وجود می آورند.

6- چرا باید از دوستی های افراطی پرهیز کرد ؟ ج : زیرا وابستگی بیش از حد به دوست آرامش روحی افراد را بر هم می زند.

7- گاهی موقعیت هایی پیش می آید که افراد از ما درخواست های نابجایی دارند ، در این موارد چه باید بکنیم ؟ ج : در این مواقع قاطعانه و محترمانه « نه » بگوییم ـ از نه گفتن خجالت نکشیم ـ اگر لازم دانستیم دلیل نه گفتنمان را توضیح دهیم.

8- چرا در روابط دوستانه گاهی نه گفتن سخت است ؟ ج : چون ممکن است احساس کنیم که با نه گفتن دوستانمان از ما ناراحت شوند ، یا اگر نظر واقعی خود را بگوییم خجالت می کشیم و تصور می کنیم ممکن است ما را مسخره کنند و فکر کنند ما بچه هستیم.

9- اگر انسان بر خلاف عقیده ی خویش همه ی خواسته های دیگران را قبول کند و دیگران را راضی نگه دارد ، چه اتفاقی پیش می آید ؟ ج : ممکن است چنین فردی برای خود و حتی خانواده اش دردسر درست کند.

10- معنی این شعر چیست ؟ مربوط به کدام یک از توصیه های حفظ دوستی است ؟

« دوست آن باشد که گیرد دست دوست    در پریشان حالی و درماندگی»

ج: دوست کسی است که در هنگام ناراحتی و گرفتاری دست دوست خود را بگیرد یعنی به او کمک رساند

مربوط به این است که دوستان باید در مسائل و مشکلات با هم همدردی کنند و به هم کمک رسانند .

سوالات درس اول مطالعات اجتماعی  ( دوستی)

1- چرا انسان نمیتواند تنها زندگی کند ؟ ج : زیرا انسان موجودی اجتماعی است و تنهایی برایش احساس ناخوشایندی است.

2- چرا تنهایی برای انسان احساس ناخوشایندی است ؟ ج : زیرا دوستی یکی از مهمترین نیازهای انسان است.

3- چرا ما انسانها به دوست نیازمندیم ؟ ج : برای این که هم به دوستانمان محبت کنیم و هم این که مورد محبت دیگران قرار بگیریم.

4- چرا انسان به دوستی و  برقراری ارتباط و محبت نیازمند است ؟ ج : زیرا خداوند در سرشت و فطرت ما انسانها میل به محبت کردن و محبت دیدن و نیاز به برقراری ارتباط را قرار داده است.

5- چهار مورد از فایدههای دوست خوب را بنویسید . ج : 1ـ لذت بردن از همنشینی و همفکری با او  2ـ صحبت کردن با دوست عاقل و صبور و درمیان گذاشتن شادیها و ناراحتیها 3ـ یاری رساندن به ما در هنگام مشکلات 4ـ افزایش آگاهیها و یادگیری چیزهای جدید.

6- چرا انتخاب دوست یک موضوع مهم است ؟ ج : زیرا رفتار و اخلاق دوستان در ما تأثیر میگذارد و ما نیز تأثیراتی بر روی دوستان خود داریم.

7- فایده ی صحبت کردن با دوست در هنگام شادی و ناراحتی چیست ؟ ج : باعث میشود احساس سبکی و آرامش کنیم.

8- آیا هر فردی را میتوان برای دوستی و رفاقت انتخاب کرد ؟ ج : خیر ، گاه ممکن است یک دوست مسیر آینده و زندگی. دوستش را به سوی سعادت تغییر دهد و گاه ممکن است در شرایطی یک دوست موجب ناراحتی و سرشکستگی دوست خود شود.

9- حضرت علی (ع) در نامهی خود به فرزندشان امام حسن (ع) در رابطه با ملاکهای دوستی چه فرمودهاند ؟ ج : فرمودند : « با نیکان همدلی و رفاقت کن تا از آنان باشی و از بدان جدا شو تا از آنان نباشی.

10- امیر مؤمنان حضرت علی (ع) چه ملاکها و معیارهایی را برای انتخاب دوست مهم دانستهاند ؟ ج : 1ـ خیرخواه باشد و ما را از کارهای ناپسند باز دارد 2ـ صادق و یکرنگ باشد 3ـ خوشاخلاق و با ادب باشد.

10- جمله ی « هر کس ادب ندارد ، عقل هم ندارد » از کیست ؟ و به چه چیزی اشاره دارد ؟ ج : از حضرت علی (ع) است و به این موضوع اشاره دارد که دوست خوب ، خوشاخلاق و با ادب است.

11- بنا به گفته ی حضرت علی (ع) چرا باید کسی را برای دوستی انتخاب کنیم که ما را از بدیها و کارهای نامناسب باز دارد ؟ ج : زیرا چنین دوستانی به ما یاری میرسانند و سبب پیشرفت ما می شوند.

12- معنی این ابیات را بنویسید

ـ تو اول بگو با کیان زیستی                   من آن گه بگویم که تو کیستی

تو در ابتدا بگو با چه کسانی زندگی و دوستی کردی تا پس از آن من بگویم که تو چگونه انسانی هستی.

ـ همنشین تو از تو به باید                     تا تو را عقل و دین بیفزاید

دوست و همنشین تو باید از خود تو بهتر باشد تا باعث افزایش عقل و دانایی و دین و ایمان تو شود.

- «خالق و مخلوق» مانند :
الف) شاغل و شغل       ب) خلق و خلقت      ج) عضو و اعضا     د) عالم و معلوم

12- كدام گزينه با بقيه متفاوت است؟
الف) شكوه و شوكت       ب) فراز و فرود
ج) پيوستگي و اتّحاد       د) بزرگي و عظمت

13- با توجه به تركيب‌هاي «اخلاق نيكو» و «گروهِ اخلاق» كدام گزينه صحيح است؟
الف) هر دو تركيب اضافي است.
ب) هر دو تركيب وصفي است.
ج) «اخلاق نيكو» تركيب وصفي و «گروه اخلاق» تركيب اضافي است.
د) «اخلاق نيكو» تركيب اضافي و «گروه اخلاق» تركيب وصفي است.

14- كدام گزينه از نظر املايي صحيح است؟
الف) مصطفي      ب) واژه‌گان     ج) چندگانه‌گی      د) انشاء

15- كلمه‌ي جمع را مشخص كنيد.
الف) اژدها           ب) آفات        ج) داستان           د) مناجات

16- با توجه به معني كلمه، گزينه‌ي صحيح را انتخاب كنيد.
الف) حياط : زندگي     ب) گزاشتن : قرار دادن    ج) خان : سفره   د) برخاست : بلند شد

17- در كدام يك از اشعار زير شاعر مبالغه كرده است؟
الف) سر از تن بكندش به كردار شير        ب) بينداخت چون باد، خمّ كمند
ج) ز سمّش زمين شد همه چاك چاك      د) ميانش به خنجر به دو نيم كرد

18- در جمله‌ي «شهدا خورشيدند» آرايه چيست؟
الف) كنايه ب) مبالغه ج) شخصيت بخشي د) تشبيه

19- «يكي دو پيرهن بيشتر پاره كردن» كنايه از :
الف) با تجربه بودن     ب) اسراف كردن     ج) تكرار يك كار     د) پيراهن پاره داشتن

20- در كدام گزينه از «شخصيت بخشي» استفاده شده است؟
الف) از هفت خان گذشتن                                 ب) شهيد، چون شقايق، سرخ است.
ج) گل به خنده گفت : زندگي شكفتن است.         د) ز ورزش مياساي و کوشنده باش

21- در جمله‌ي «هر كه خاموشي اختيار كند، رستگار گردد» منظور از خاموشي چيست؟
الف) سكوت كردن     ب) گزيده‌گويي     ج) آرام حرف زدن     د) جواب كسي را ندادن

22- مفهوم : «تدبير ده تنه چون زور ده مَرده باشد» به كدام نزديك‌تر است؟
الف) اگر انسان فكر كند به اندازه‌ي ده مرد زور دارد.       ب) انساني كه زور دارد به اندازه‌ي ده نفر فكرمي‌كند.
ج) كسي كه مشورت مي‌كند زور دارد.                       د)تصميم‌بامشورت‌ده‌نفر،چنان‌قوي‌است‌مانندقدرت‌ده‌مرد.

23- در جمله‌ي «اژدها دوباره خود را رخش مي‌نماياند» نهاد و مفعول كدام است؟
الف) اژدها، نهاد - رخش، مفعول     ب) خود، نهاد - اژدها، مفعول
ج) اژدها، نهاد - خود، مفعول            د) رخش، نهاد - خود، مفعول

24- هم‌قافيه با «احسان» :
الف) خوردن         ب) ايمان      ج) بيرون     د) گفتن

25- با توجه به بيت «سيمرغ و عقاب و باز و شاهين ذكر تو كند در آشيان‌ها» كدام گزنيه غلط است؟
الف) سيمرغ و عقاب و باز و شاهين : نهاد            ب) ذكر تو كند در آشيان‌ها : گزاره
ج) تو : نهاد د) ذكر تو : مفعول

26- كدام گزينه از راه‌هاي افزايش مهارت و توانايي در نويسندگي نيست؟
الف) رونويسي      ب) شرح حال نويسي     ج) خاطره نويسي    د) خلاصه نويسي

27- كدام يك مقدمه‌اي بر خوب نوشتن نيست؟
الف) خوب ديدن                                                      ب) خوب گوش دادن
ج) استفاده از حس چشايي، بويايي و لامسه              د) خوب سخن گفتن

28- نويسنده در آن به توضيح و بيان ويژگي جزئيات شنيده‌ها - ديده‌های يك واقعه مي‌پردازد.
الف) خاطره         ب) گزارش       ج) شرح حال       د) خلاصه

29- كدام گزينه به ضرب المثل «كار نيكو كردن از پُر كردن است» اشاره دارد؟
الف) خوب‌انجام‌دادن‌يك‌كار نتيجه‌تمرين‌وتكرار است.            ب) كار خوب كردن.
ج) كار زياد كردن.                                                        د) خوب كار كردن.

30- كدام يك با بقيه تفاوت دارد؟
الف) نظر                 ب) ناظر              ج) ناظم             د) منظره

به نام خدا سوال ادبیات ششم تیزهوشان 

1-  ساخت کدام گزینه با بقیه متفاوت است ؟

 الف ) چراغدان                  ب ) جامه دان                                 ج ) کاردان                                   د ) آتشدان

2- عبارت زیر از چند جمله تشکیل شده است ؟

 الهی ! آفریدی رایگان  و روزی دادی رایگان . بیامرز رایگان که تو خدایی ؛ نه بازرگان .

الف ) شش                            ب )  سه                               ج )   پنج                                           د ) چهار

3- نوع ترکیب در کدام گزینه با بقیه متفاوت است ؟

الف )  ساخت و ساز                            ب ) پخت و پز                     ج ) رفت و روب                     د ) کار و بار                         

 4- نسبت  کلمه ی « آرا » به کلمه ی « رای » مانند نسبت کلمه ی « حکّام » است به :

الف ) حکم                                   ب ) حاکم                                   ج ) حکیم                              د ) محکوم

5-  « گذار و گزار » در ترکیب کدام گزینه  نادرست به کار رفته است ؟

الف ) قانون گذار ، تاثیر گذار     ب ) بنیان گذار ، سپاسگزار         ج ) کارگذار ، خدمتگزار          د) خوابگزار ،  نمازگزار

6 - نوع ترکیب در کدام گزینه با بقیه متفاوت است ؟

الف ) شیرین رود                       ب ) جهان پهلوان                                  ج) خوش خط                         د )   شیر زن

7 - تعداد کلمه های جمع در کدام گزینه ، با بقیه متفاوت است ؟

الف )  بلبلان ، سحرگاهان ، آشنایان ، فرمان                                      ب ) آشنایان ، نوجوان ، شتابان ، رفتگان                                          

ج ) آبادان ، نیاکان ، نگهبان، بهاران                                               د ) دیلمان ، پرندگان ، عارفان ، بازرگان

8-  در کدام گزینه ، گزاره بر نهاد مقدم شده است ؟

الف )  دانش اندر دل چراغ روشن است .                                    ب ) تو دادی مرا ، گردی و دستگاه

ج ) سعدی شیرین سخن گفت به فصل بهار                               د ) نه تو را مي خواهم نه دين تو را

9-  هم خانواده در کدام گزینه صحیح نیست ؟

الف ) معمار ، عمارت ، عمران                                                    ب )  فکرَت ، کافر ، افکار

ج ) غربت ، غریب ، مغرب                                                         د ) تسکین ، مسکن ، سکینه

10 - در متن « صابر از خواب پرید با خود گفت عجیب است چرا گنج نامه در میان کاغذ های باطله افتاده است سپس از علی خواست گنج نامه را بیاور »  کدام نوع جملات به ترتیب آمده است ؟

الف ) خبری ، تعجبی ، امری ، پرسشی                                       ب ) تعجبی ، خبری ، امری ، پرسشی

ج ) تعجبی ، خبری ، پرسشی ، امری                                        د ) خبری ، تعجبی ، پرسشی ، امری

11-  نقش دستوری کلمه های مشخص شده در بیت زیر در کدام گزینه  آمده است ؟

« سر و گوش بگرفت و یالش دلیر          سر از تن بکندش به کردار شیر»

الف )  مفعول ، نهاد                             ب ) نهاد ، مفعول                         ج ، صفت ، مفعول                              د ) قید ، نهاد

12- کدام گزینه جای خالی عبارت زیر را پر می کند ؟

من کیستم ؟ ...............

 « شاهکار حماسه ی ملی ایرانیان ، اثری منظوم که سرودن آن حدود سی سال به طول انجامید . »

الف ) شاهنامه                     ب ) اخلاق ناصری                                  ج )بوستان                         د ) سیاست نامه

13-  عبارت « سخنی که با او می گویند ، تا تمام نشود به جواب مشغول نگردد » کدام گزینه را توصیه نمی کند ؟

الف )  سخن آغاز و انجامی دارد .                                      ب ) سخنِ سنجیده گوید  .

ج ) صبر کند تا آن سخن پایان پذیرد .                              د ) سخن دیگری به سخن خود قطع نکند .

14-  ارزش ادبی (گیرایی) کدام گزینه از بقیه گزینه ها کمتر است  ؟

الف ) سر از تن بکندش به کردار شیر                                  ب ) دست در دامن مولی زد ، در                                        

ج ) ز بهر نیایش سر و تن بشست                                       د ) بدو تاخت مانند آذر گشسب

15 -  کدام گزینه مصرع دوم بیت  « جاودان زی ، ای زبان دانش و فرزانگی     .................................................. را  کامل می کند ؟ ( ششم ابتدایی )

الف ) از تو برپا ، رایت دانایی و دانشوری                                  ب ) تا به گیتی نور بخشد آفتاب خاوری                        

 ج ) ای  زبان فارسی ، ای درِّ دریای دری                              د ) جمله ، ملک توست تا بلخ و نشابور و هری                                    

ذلِكَ بِما قَدَّمَتْ يَداكَ ...  [الحج :  10]

اين در برابر چيزى است كه دستهايتان از پيش براى شما فرستاده ...

با هر دست دادي با همان دست مي گيري

مثلا :

اگر جنسي را گران فروختيم ، جنس را به ما گران مي فروشند

اگر در شب عروسي جلوي ماشينها را گرفتيم ، در زندگي جلويمان گرفته مي شود

اگر به ناحق در گوش ديگران زديم ، به ناحق در گوشمان زده مي شود

و ...

داستانك:

آيت الله العظمى بروجردى رفتند مشهد، آيت الله نهاوندى در مسجد گوهرشاد پيشنماز بودند، سجاده خود را به آقاى بروجردى دادند. آن چند روز را آقاى بروجردى در مسجد گوهرشاد امام جماعت بودند.

بعد آيت الله نهاوندى رفتند به نجف اشرف. در صحن نجف، امام جماعت يكى از علماى بزرگ بود. آن عالم بزرگ سجاده‏اش را داد به آقاى نهاوندى. آيت الله نهاوندى مى‏گفت: رفتم داخل حرم، از على ابن ابيطالب (عليه السلام) اينگونه شنيدم: جا دادى، جا داديم‏  [حجت الاسلام قرائتي دربرنامه درسهايى از قرآن  2/ 11/ 76]

لطيفه:

شخصي  يك حلب شير را كه موش در آن افتاده بود به شخصي داد و گفت براي مرحوم پدرم نماز قضا بخوان!

و بعد از مدتي براي حلاليت طلبي نزد او رفت و اعتراف كرد كه آن حلب شير، نجس بوده است و طرف با تعجب گفت؛ عجب! پس بگو چرا هر وقت وضو مي گرفتم كه براي مرحوم پدرت نماز بخوانم، بي اختيار باطل مي شد!!

لطيفه :

قصه‌گویی بر روی منبر رفت و مي خواست روايتي از حق همسايه بگويد ، اما روايت را فراموش كرد

و گفت: خداوند چنان حق همسایه را بزرگ داشته و اهمیت بخشیده که والله خجالت می‌کشم بگویم!

لطيفه اي تكراري :

كلاغي روي سر شخصي مدفوع كرد .آن شخص سريع شروع كرد به شكر كردن .

شخصي سوال كرد : لباست پر از آلودگي شده و شكر مي كني

گفت : براي اين شكر مي كنم كه ، اگر گاو پرواز مي كرد چه خاكي به سر مي كردم .

__________________

چه بسيار انسانهاي ناشكري هستند كه مي گويين : بدشانس ترين انسان منم . چون تصادف كردم و ماشينم از بين رفت. و كسي نيست به آنها بگويد :شما خوش شانس ترين انساني ، چون تصادف كردي و خودت نرفتي

لطيفه :

شخصي به دوستش گفت : بدبخت ترين انسان منم چون گرسنه ام و امشب غذا ندارم

دوستش گفت : بدبخت تر از تو منم كه هم گرسنه ام هم غذا ندارم و هم امشب مهمان دارم

لطيفه :

شخصي متكبر  كه براي خود جايگاه مهمي ميديد ، در حرم حضرت رضا (عليه السلام) به فكر فرو رفت كه من در پيشگاه حضرت چه مقامي دارم،

با خود گفت: اولين كلمه‏اي كه يك نفر به من بگويد، نشان دهنده مقام من باشد.

همين طور كه ايستاده بودم زني از كنارم عبور كرد به خيال اين كه همسر خود من است، گفتم بايست با هم برويم خانه، زن برگشت و به من گفت: خيلي خري. باز شك كردم كه همين كلمه نشان دهنده مقام من است، زن برگشت، گفت: شك نكن، خيلي خري!

لطيفه:

شخصي برايم تعريف كرد كه:  روزي با بچه ي كوچكم به حرم امام رضا رفتم .

او را روي شانه ام گذاشتم و با سختي خود را به ضريح چسباندم و گفتم هر چه مي خواهي از امام رضا بخواه

فرزندم هم با صداي بلند گفت: امام رضا لواشك مي خوام

به راستي همت برخي در دعا كردن اينگونه است

بعضي از مردم در مشكلات مي گويند : استعينوا بالموسيقي و السيگار

در مشكلات به جاي آنكه از نماز و صبر كمك بگيرند از موسيقي و سيگار و ... براي آرامش و ديگر مسايل كمك مي گيرند

خاطره :

در دبيرستاني نماز مي خواندم ؛ خواستم در بين نماز، براي آموزش وضو ؛ با يك ليوان آب ،وضو بگيرم.

شروع كردم به وضو گرفتن ، "صورت و دست و سر و پاي راست" ؛ اما پاي چپ را نكشيدم و وضو را تمام كردم .

بعد از نماز دوم يكي از دانش آموزان آمد و سوال كرد : چرا مسح پاي چپ را نكشيديد

گفتم : اگر مي كشيدم ممكن بود بعضي با خود بگويند وضوي امام جماعت باطل شده، دارد وسط نماز وضو مي گيرد

لطيفه :

شخصي ميره مغازه الكتريكي . به فروشنده مي گه میگه: خیلی ببخشید عذر میخوام گلاب به روتون واقعا ببخشید، شرمنده، لامپ دارید؟

فروشنده مي گه : لامپ خواستن كه اينقدر معذرت خواهي نداره!

مي گه آخه براي دستشويي مي خواستم

لطيفه :

شخصي به دوستش گفت : در نزديكي خانه ي ما كوهي است كه هر چه مي گويي تكرار مي كند . مثلا اگر بگويي: حسين . مي گويد: حسين حسين حسين حسين ...

دوستش كه مي خواست كم نياورد گفت : اين كه چيزي نيست . كوه كنار خانه ي ما ؛ اگر بگويي حسين . مي گويد: كدام حسين!

لطيفه:

شخصي كم سوادي هميشه به مردم مي گفت : من قاري قرآنم .

روزي در مسجدي مردم از او خواستند ،قرآن بخواند . و او به ناچار قبول كرد .

خواست سوره‌ی مبارکه‌ی «ق» را بخواند كه از قضا شخصي، سرفه اش گرفت شروع كرد به سرفه كردن. قاري به خیال آن‌که غلط گفته، گفت: «قوف!». آن شخص باز سرفه کرد، گفت: «قیف!». باز سرفه کرد،

گفت: سرفه و مرگ! یا قاف است یا قوف یا قیف!

لطيفه :

امام جماعتي به جاى «قل هو الله» خواست سوره‏ى نوح را بخواند.

گفت :«بسم الله الرحمن الرحيم» «إِنَّا أَرْسَلْنا نُوحا»  يعنى ما حضرت نوح را فرستاديم. بقيه اش را فراموش كرد.

دوباره گفت كه: «إِنَّا أَرْسَلْنا نُوحا» يادش نيامد.

باز گفت :«إِنَّا أَرْسَلْنا نُوحا»، «إِنَّا أَرْسَلْنا نُوحا» يك نفر از پشت سر گفت: آقا! نوح نمى‏رود، يك پيغمبر ديگر را بفرست‏ ؛ اين نشد يكي ديگر

زندگی نامه بدیع الزمان بن اسماعیل رزاز جزری

بدیع‌الزمان ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز جَزَری (درگذشتهٔ ۶۰۲ ق.) مهندس مسلمان از جزیره در شمال عراق بود

جزری کتاب خود را  به زبان عربی نوشته و آن را «الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعة الحیل» نام گذاشته. معنی واژه‌به‌واژهٔ آن می‌شود: «دانستنی‌هایی در رابطه با مکانیزم‌های هوشمند» این کتاب در فارسی با عنوان «مبانی نظری و عملی مهندسی مکانیک در تمدن اسلامی» ترجمه شده‌است. جزری این کتاب را در سال ۶۰۲ هجری به فرمان قرا ارسلان امیر سلسله آرتوقلو در دیاربکر آناتولی تالیف کرده‌است.

بدیع‌الزمان ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز جَزَری (درگذشتهٔ ۶۰۲ ق.) مهندس مسلمان از جزیره در شمال عراق بود

جزری کتاب خود را  به زبان عربی نوشته و آن را «الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعة الحیل» نام گذاشته. معنی واژه‌به‌واژهٔ آن می‌شود: «دانستنی‌هایی در رابطه با مکانیزم‌های هوشمند» این کتاب در فارسی با عنوان «مبانی نظری و عملی مهندسی مکانیک در تمدن اسلامی» ترجمه شده‌است. جزری این کتاب را در سال ۶۰۲ هجری به فرمان قرا ارسلان امیر سلسله آرتوقلو در دیاربکر آناتولی تالیف کرده‌است.

جزری در این کتاب طرز کار و ساخت ۵۰ دستگاه که خود ساخته و به کار برده را تشریح می‌کند. این دستگاه‌ها شامل ساعت‌های آبی و شمعی، ظرف‌ها و فواره‌های خودکار، وسایل آبرسانی از نهر و چاه، ابزار خودکار نواختن نی و دیگر وسایل از جمله قفل رمزی و قفل کلون‌دار و ابزار هندسی است. بخش عمده اسباب و تعبیه‌هایی که وی در آن شرح می‌دهد اختراع خود او بوده‌است.دستگاههایی‌ که‌ در این‌ کتاب‌ تشریح‌ شده‌ است‌، همگی‌ از نظر فنی‌ درست‌ و قابل‌ ساخت‌اند. سه‌ نمونه‌ از دستگاههای‌ جزری‌ (یک‌ تلمبه‌، یک‌ ساعت‌ آبی‌ و یکی‌ از وسایل‌ اندازه‌گیری‌ مقدار خون‌ در عمل‌ رگ‌زنی‌) ساخته‌ شد و در جشنواره جهانی‌ اسلام‌ در 1355 ش‌/1976 در لندن‌ به‌ نمایش‌ در آمد

روز سيزدهم آبان 1357 روز اوج تظاهرات و مخالفت دانش‌آموزان و دانشجويان عليه رژيم پهلوي بود. در جنگ و گريز سربازان حكومت نظامي با دانشجويان كه تا پاسي از شب ادامه داشت، چندين نفر شهيد و زخمي شدند.
دانشگاه تهران كه از مدتي پيش به محل گردهمايي دانشجويان مخالف رژيم تبديل شده بود، در اين روز شاهد يكي از گسترده‌ترين تجمعات دانشجويان بود. عده‌اي شعار مي‌دادند، گروهي بحث و تبادل نظر مي‌كردند و برخي نيز سخنراني كرده يا اعلاميه مي‌خواندند. از نخستين ساعات روز 13 آبان تعدادي از دانش‌آموزان معدود دبيرستانهايي كه هنوز فعال بودند، مدارس را تعطيل كرده به سوي دانشگاه تهران تظاهرات كردند. آنها در سر راه خود ديگر دبيرستانها را نيز تعطيل كردند. با افزايش جمعيت دانش‌آموزان، سربازان ارتش وارد عمل شدند و با شليك تير هوايي و انفجار گاز اشك‌آور به مقابله با دانش‌آموزان پرداختند و آنها را متفرق كردند. با شدت يافتن درگيري بين سربازان و دانش‌آموزان شعارهاي «مرگ بر شاه» و «معلم به پا خيز محصلت كشته شد» از هر گوشه خيابان، به پا خاست.
در مسير حركت دانش‌آموزان به سوي دانشگاه، مردم نيز با آنها همراه شدند و پس از ورود به دانشگاه به تجمع دانشجويان پيوستند. دانشجويان سپس به مسجد دانشگاه رفتند و از طريق بلندگوي مسجد، شعارهاي تندي عليه رژيم سر دادند. آنها كه قصد داشتند از دانشگاه تا خانه آيت‌الله سيد محمود طالقاني ـ كه به تازگي از زندان آزاد شده بود ـ تظاهرات كنند، هنگام خروج از دانشگاه با مأموران حكومت نظامي روبه‌رو شدند. صداي تيراندازي و انفجار گاز اشك‌آور، جمعيت را پراكنده كرد. عده‌اي به داخل دانشگاه بازگشتند و با بستن درهاي دانشگاه به شدت شعار مي‌دادند. عده‌اي ديگر كه در بيرون از دانشگاه مانده بودند به خيابانهاي اطراف رفتند. دانشجويان به سمت دانشكده پزشكي در حركت بودند كه نظاميان وارد محوطه دانشگاه شده دوباره شروع به تيراندازي و انفجار گاز اشك‌آور كردند. دانش‌آموزان و دانشجويان براي خنثي كردن اثرات گاز اشك‌آور، شاخه‌هاي درختان را شكسته آتش زدند. با خروج مأموران از محوطه دانشگاه، مجروحين به بيمارستانهاي اطراف دانشگاه منتقل شدند و فرياد «الله اكبر» دانش‌آموزان و دانشجويان شدت يافت. گروه ديگري از تظاهركنندگان كه در خيابانهاي اطراف دانشگاه پراكنده بودند با روشن كردن آتش و حركت به سمت خيابانهاي آناتول فرانس (قدس فعلي) و بزرگمهر، شيشه‌هاي ساختمان نشريات حزب رستاخيز و نگهباني برق دانشگاه را شكستند و اثاثيه آنها را بيرون ريختند. در خيابان تخت‌جمشيد (طالقاني فعلي) نيز بانك صنايع و معادن مورد حمله تظاهركنندگان قرار گرفت. ساعاتي بعد، تظاهرات اطراف دانشگاه به سطح شهر و ديگر خيابانها كشيده شد. تظاهركنندگان با در دست داشتن پلاكاردهايي نظير «دانشگاه شهيد داد» و با اعلام شهادت 65 نفر در دانشگاه، واقعه امروز را به اطلاع مردم رساندند.
درباره تعداد شهدا و مجروحان حادثه 13 آبان مقامات فرمانداري نظامي تهران اعلام كردند كه برخلاف شايعات منتشره هيچ‌كس كشته نشده تنها سه نفر مجروح شده‌اند. دكتر عبدالله شيباني، رئيس وقت دانشگاه تهران نيز اظهار داشت كه درگيريهاي امروز تنها چهارده مجروح به جاي گذاشته است. روزنامه كيهان به نقل از راديو ايران، نوشت كه تا ساعت 12 شب، دوازده نفر از مجروحاني كه در بيمارستان پهلوي منتقل شده بودند درگذشته‌اند و حال دو نفر ديگر از آنها وخيم است. اما بنا به آمار بنياد شهيد انقلاب اسلامي در ميان شهداي انقلاب تنها نام دو نفر به نامهاي مصطفي حاجي و سيد مهدي سيد فاطمي ذكر شده كه تاريخ شهادتشان 13 آبان 1357 است.
آنچه كه موجب بازتاب واقعه 13 آبان در جامعه شد، پخش فيلم درگيريهاي اين روز از تلويزيون بود. كاركنان سازمان راديو و تلويزيون در اقدامي بي‌سابقه، فيلم وقايع امروز دانشگاه را در بخش خبري ساعت 30/21 به نمايش گذاشتند. در اين فيلم كه صداي تيراندازي، انفجار گاز اشك‌آور و شعارهاي تظاهركنندگان ضبط شده بود، صحنه تير خوردن يكي از دانشجويان، هر بيننده‌اي را متأثر ساخت.
حادثه 13 آبان 1357 پيامدهاي بسيار بدي براي رژيم داشت.
فرداي آن روز تعدادي از ساختمانهاي دولتي، تأسيسات و اتوبوسهاي شركت واحد به آتش كشيده شد كه گفته مي‌شود بسياري از اين رخدادها توسط عمال حكومت وقت و به منظور زمينه‌سازي براي روي كار آوردن دولت جديد صورت گرفته بود. در پي اين واقعه وزير علوم و آموزش عالي، دكتر ابوالفضل قاضي، استعفا كرد. كابينه شريف امامي با عنوان دولت آشتي ملي كه در اولين ماه زمامداري خود، كشتار 17 شهريور 1357 را به پا كرده بود، با واقعه خونين 13 آبان مجبور به استعفا شد و جاي خود را به دولت نظامي غلامرضا ازهاري داد. شاه نيز در پيامي ترحم‌برانگيز كه در 15 آبان از تلويزيون پخش شد، بابت خطاهاي گذشته از ملت عذر خواست و متعهد شد كه در رفع خرابيها و مفاسد سياسي و اقتصادي بكوشد. او گفت: «من صداي انقلاب شما ملت ايران را شنيدم.»
امام خميني در 14 آبان طي پيامي به ملت ايران واقعه دانشگاه را محكوم كرد و شاه را مسئول تمام خرابيها و خيانتها دانست. ايشان ضمن دعوت از مردم به صبر فرمود: «من از اين راه دور چشم اميد به شما دوخته‌ام و آنچه كه در قدت دارم در خدمت به شما كه به حق است، نثار مي‌كنم و صداي آزادي‌خواهي و استقلال‌طلبي شما را به گوش جهانيان مي‌رسانم.»
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، اين روز به نام روز دانش‌آموز نام‌گذاري شد. همچنين نام برخي مدارس، مجموعه‌هاي ورزشي و خيابانها را سيزده آبان گذاشتند.

منبع: دايرة‌المعارف انقلاب اسلامي، سوره، حوزه هنري، 1389، ج 2، ص 318 تا 320

زمین لرزه باعث آزاد شدن ....انرژی درونی.......زمین می شود

چرا باید از زمین لرزه و پدیده های طبیعی دیگر مانند آتشفشان شناخت کافی داشته باشیم تا بتوانیم در کنار آنها زندگی کنیم

زمین لرزه چگونه رخ می دهد؟وقتی که سنگهای کره ی زمین دراثر نیروهای حاصل از درون زمین می شکنند زمین لرزه رخ می دهد

انرژی حاصل از شکستن سنگ کره ی زمین چگونه باعث  تغییرات در سطح زمین می شوند؟این انرژی به صورت امواج لرزه ای از داخل زمین به سطح آن می رسند و باعث ایجاد تغییرات می شوند

آیا همه ی زمین لرزه ها باعث خرابی در سطح زمین می شوند؟چرا؟خیر-چون انرژی آزادشده در زمین لرزه های مختلف متفاوت است

عوامل موثر بر خرابیهای زمین لرزه را نام ببرید  مقدار انرژی آزاد شده-نوع مصالح به کار رفته-تکنولوژی به کار رفته در ساختمان- شکل هندسی  ساختمان-نوع ساختمان زمین

اثرات بهداشتی حاصل از زمین لرزه را بنویسیدشیوع بیماریهای واگیر-جمع شدن زباله ها در سطح خیابانها-زیاد شدن حشرات و حیوانات ناقل بیماری-قطع آب و ایجاد مشکل در نظافت شخصی و عمومی-آلودگی آبها و غذا

اثرات و خسارات ساختمانی حاصل از زمین لرزه را بنویسید  شکستن سدها و ایجاد سیل-آتش سوزی و برق گرفتگی-خرابی ساختمانها و ریزش آوار-شکستن شیشه ها-خرابی آسانسورها و تاسیسات زیربنایی شهرها

اثرات اجتماعی زمین لرزه ها را بنویسید   ازدست دادن عزیزان-بروز ناامنی و دزدی-بیکاری-افزایش افراد بی سرپرست و یتیم-بروز مشکلات روحی و روانی

زمین لرزه ها توسط........لرزه نگارها......ثبت می شوند

وقوع زمین لرزه های خفیف مفیدند یا مضر؟چرا؟مفیدند-زیرا این زمین لرزه ها باعث آزاد شدن انرژی درونی زمین و جلوگیری از وقوع زمین لرزه های بزرگتر می شوند

معمولا در جاهایی که پوسته ی زمین دارای شکستگی است احتمال.......وقوع زلزله بیشتراست......

بعداز وقوع زلزله چه کارهایی را باید انجام داد

با کدام  ماده ی شیمیایی می توانیم فعالیت یک کوه آتشفشانی را نمایش دهیم آمونیم دی کرومات-سرکه و جوش شیرین

آتشفشان چه زمانی رخ می دهد  زمانی که مواد آتشفشانی از داخل زمین به سطح آن راه پیداکنند و سنگهای آتشفشانی را به وجود آورند

مواد خارج شده از دهانه ی آتشفشان ها به چند دسته تقسیم می شوند؟ سه دسته-جامد-مایع-گاز

آتشفشانها از نظر فعالیت به چندگروه تقسیم می شوند؟سه دسته-فعال-نیمه فعال-خاموش

آتشفشان فعال چگونه آتشفشانی است؟  به آتشفشانهایی که درحال حاضر یا درسالهای اخیر مواد آتشفشانی ازدهانه ی آن خارج شده باشد آتشفشان فعال می گویند

در آتشفشان....نیمه فعال....فقط گاز از دهانه ی آن خارج می شود

به آتشفشانهایی که هیچگونه فعالیتی ندارند آتشفشان.خاموش...می گویند

دو آتشفشان نیمه فعال کشورمان عبارتند از......دماوند.....و...تفتان.. و دو آتشفشان خاموش عبارتنداز...سبلان...و..سهند....

هریک از سنگهای آتشفشانی زیر چه کاربردی دارند

توف آتشفشانی:به عنوان مصالح ساختمانی

پوکه ی معدنی:مصالح ساختمانی درسقف و دیوارهای پیش ساخته به خاطر سبک بودن و تخلخل زیاد و سیمان گیری خوب از ویژگیهای این  سنگ است

سنگ پا:ساینده در صنعت چوب بری و مصارف بهداشتی

مهمترین گازهای خارج شده از دهانه ی آتشفشان عبارتنداز:.......بخار آب.....و....کربن دی اکسید...

با افزودن  جوش شیرین به سرکه گاز...کربن دی اکسید....تولید می شود

فواید آتشفشانها را بنویسید   تشکیل دریاچه-توسعه ی گردشگری-ایجاد زمینهای حاصلخیز-تشکیل مصالح ساختمانی-تشکیل برخی از معادن-انرژی زمین گرمایی-چشمه های آب گرم معدنی-مطالعه ی ساختمان درونی زمین

آتشفشان چه ضررها و اثراتی در زندگی ما دارند؟  ایجاد سونامی-ایجاد زلزله-ریزش خاکستر-انفجارکوه- تغییرات آب و هوایی-عبور ابر سوزان- جریان گدازه ها

جالبه

               واقعاقشنگه مگه نه

1)      پوسته ی زمین دارای شکستگی است احتمال  وقوع زلزله بیشتراست

2)     بعداز وقوع زلزله

3)      چه کارهایی را باید انجام داد؟

4)      با کدام ماده ی شیمیایی می توانیم فعالیت یک کوه آتشفشانی را نمایش دهیم ؟آمونیم دی کرومات-سرکه و جوش شیرین

5)      آتشفشان چه زمانی رخ می دهد ؟ زمانی که مواد آتشفشانی از داخل زمین به سطح آن راه پیداکنند و سنگهای آتشفشانی را به وجود آورند

6)      مواد خارج شده از دهانه ی آتشفشان ها به چند دسته تقسیم می شوند؟ سه دسته-جامد-مایع-گاز

7)      آتشفشانها از نظر فعالیت به چندگروه تقسیم می شوند؟سه دسته-فعال-نیمه فعال-خاموش

8)     آتشفشان فعال چگونه آتشفشانی است؟ به آتشفشانهایی که درحال حاضر یا درسالهای اخیر مواد آتشفشانی ازدهانه ی آن خارج شده باشد آتشفشان فعال می گویند.

9)     در آتشفشان                نیمه فعال فقط گاز از دهانه ی آن خارج می شود.

10)  به آتشفشانهایی که هیچگونه فعالیتی ندارند آتشفشان.خاموش می گویند.

11)  دو آتشفشان نیمه فعال کشورمان عبارتند از......دماوند.....و...تفتان.. و دو آتشفشان خاموش عبارتنداز...سبلان...و..سهند....

12)  هریک از سنگهای آتشفشانی زیر عوامل موثر بر خرابیهای زمین لرزه را نام ببرید. مقدار انرژی آزاد شده-نوع مصالح به کار رفته-تکنولوژی به کار رفته در ساختمان- شکل هندسی ساختمان-نوع ساختمان زمین

13)  اثرات بهداشتی حاصل از زمین لرزه را بنویسید. شیوع بیماریهای واگیر-جمع شدن زباله ها در سطح خیابانها-زیاد شدن حشرات و حیوانات ناقل بیماری-قطع آب و ایجاد مشکل در نظافت شخصی و عمومی-آلودگی آبها و غذا

14)  اثرات و خسارات ساختمانی حاصل از زمین لرزه را بنویسید .شکستن سدها و ایجاد سیل-آتش سوزی و برق گرفتگی-خرابی ساختمانها و ریزش آوار-شکستن شیشه ها-خرابی آسانسورها و تاسیسات زیربنایی شهرها

15)  اثرات اجتماعی زمین لرزه ها را بنویسید. ازدست دادن عزیزان-بروز ناامنی و دزدی-بیکاری-افزایش افراد بی سرپرست و یتیم-بروز مشکلات روحی و روانی

16)  زمین لرزه ها توسط   لرزه نگارها      ثبت می شوند.

17)  وقوع زمین لرزه های خفیف مفیدند یا مضر؟چرا؟ مفیدند-زیرا این زمین لرزه ها باعث آزاد شدن انرژی درونی زمین و جلوگیری از وقوع زمین لرزه های بزرگتر می شوند

18)  معمولا در جاهایی که چه کاربردی دارند؟

توف آتشفشانی:به عنوان مصالح ساختمانی

پوکه ی معدنی:مصالح ساختمانی درسقف و دیوارهای پیش ساخته به خاطر سبک بودن و تخلخل زیاد و سیمان گیری خوب از ویژگیهای این سنگ است

سنگ پا:ساینده در صنعت چوب بری و مصارف بهداشتی

19)  مهمترین گازهای خارج شده از دهانه ی آتشفشان عبارتنداز:.......بخار آب.....و....کربن دی اکسید...

20)  با افزودن جوش شیرین به سرکه گاز...کربن دی اکسید....تولید می شود.

21)  فواید آتشفشانها را بنویسید تشکیل دریاچه-توسعه ی گردشگری-ایجاد زمینهای حاصلخیز-تشکیل مصالح ساختمانی-تشکیل برخی از معادن-انرژی زمین گرمایی-چشمه های آب گرم معدنی-مطالعه ی ساختمان درونی زمین

22)    آتشفشان چه ضررها و اثراتی در زندگی ما دارند؟ ایجاد سونامی-ایجاد زلزله-ریزش خاکستر-انفجارکوه- تغییرات آب و هوایی-عبور ابر سوزان- جریان گدازه ها

نمونه سئوالات علوم تجربی پایه ی ششم ابتدایی

1- کدام فلز بیشترین کاربرد در تولید کاغذ دارد؟

مس            آهن           آلومینیوم               سرب

2- کدام یک از مواد زیر جزء مواد طبیعی برای نوشتن نمی باشد؟

کاغذ                 چرم                چوب                  سنگ

3- نیروی اصطکاک در کدام مورد برای ما مفیدتر خواهد بود؟

اسکی روی یخ           ترمز دوچرخه             هل دادن جسم سنگین               بلند کردن جسم از زمین

4- منشا بیشتر آتشفشان ها از کدام قسمت زمین است؟

هسته ی خارجی           خمیر کره              سنگ کره           گوشته ی زیرین

5- حرکات قطعات سنگ کره بر روی خمیر کره باعث پیدایش کدام پدیده ها می شود؟

زلزله و طوفان           چشمه های آب گرم             سیل و آتشفشان            زلزله و آتشفشان

6- کاغذ پی اچ را داخل محلولی می بریم،کاغذ قرمزرنگ تر می شود ، این ماده ........... است.

جوهرنمک          سرکه            انگور               آب

7- کدام یک از منابع زیر جبران نشدنی است؟

پشم گوسفند          چمن              نفت               نخ

8- کدام یک از مواد زیر در گروه سفید کننده ها قرار نمی گیرد؟

آب زاول              آب اکسیژنه           کلر           پتاسیم پرمنگنات

9- ضخامت پوسته ی زمین در کدام قسمت بیشتر است/

اقیانوس ها            دریاها               کوه ها             دشت ها

10- زمین و سیاره ها در اثر کدام نیرو به دور خورشید می چرخند؟

نیروی گرانشی           نیروی مغناطیسی               نیروی الکتریکی                نیروی مقاومت هوا

11- کدام یک از راه های کم کردن اصطکاک می باشد؟

استفاده از ساچمه           روغن کاری               استفاده از چرخ              همه ی موارد

12-مواد و وسایلی که از مواد موجود در طبیعت می سازند ، ................. می گویند.

مصنوعی             بازیافتی                  طبیعی             هیچکدام

13- کدام یک از مایعات زیر رنگبر و سفید کننده هستند؟

سدیم کلرید             آب اکسیژنه              کلر             گزینه ی ب و ج

14- کدام فلز به طور فراوان در اغلب صنایع کاربرد دارد؟

مس           طلا              آهن              آلومینیوم

15- اسیدهای خوراکی چه مزه ای دارند؟

شیرین             تلخ            ترش             بدون مزه

علوم تجربی

4) کدام گزینه درست نیست ؟

الف)نیرو جهت دارد                   ب) نیرو اندازه دارد

ج)نیرو ناشی از اثر متقابل دو جسم به یکدیگر است        د) کک بیش از صد برابر جرم خود را می تواند بکشد

.

5 ) کدام گزینه از فعّالیّت های انسان دوستانه نیست ؟

الف) اهدای خون به بیماران                        ب) آماده بودن برای پس لرزه ها

ج) کمک به مصدومین                                د) تجسس برای افراد در زیر آوار مانده

6) مواد خارج شده از دهانه ی آتش فشان به سه دسته ی جامد ، ............... و ................ تقسیم می شوند .

7) سنگ کره روی بخش ..................... زمین قرار دارد .

8)مهم ترین روش برای مطالعه ی درون زمین ؛ .......................... است .

9)چه قسمت هایی از کار خانه ی کاغذ سازی از آهن ساخته شده است ؟

10 )مشاهده چه تفاوتی با دیدن دارد ؟

11) باز یافت چیست ؟

12) اسید ها به دو دسته تقسیم می شوند ، آن ها را نا م برده و برای هر کام دو مثال هم بنویسید

– بچه های کلاس چگونه بادکنکها را به دیوار چسباندند که دیوار آسیب ندید؟(1)

13 – چرا چند تا از بادکنکها به دیوار نچسبید؟(1)

14 – از روشهای ثبت و ذخیره اطلاعات در گذشته دو مورد بنویسید.(1)

15–برای هر کدام از مزایا و معایب ثبت اطلاعات در گذشته یک مورد بنویسید.(1)

16– به چه موادی طبیعی گفته می شود ؟ دو مثال هم نام ببرید.(2)

17 – از مواد طبیعی و مصنوعی موجود در محل زندگی خود برای هریک دو مورد نام ببرید.(1)

 18– کدام قسمتهای درخت برای تهیه کاغذ مناسب هستند؟ (5/1)

19– مراحل تهیه کاغذ را بطور خلاصه بیان کنید.(5/2)

21 – درتهیه کاغذ، پلاستیک به منظور

.................................................................................................................

وکلربه منظور .............................................................................. به کار می رود. (1)

22 – انسان برای تنفس گاز .......................و گیاهان گاز .............................. را مصرف می کنند.(1)

23 – باغداران و مراکز تهیه میوه چه استفاده هایی از کاغذ می کنند؟(1)

24 – دو مورد از روشهای جدید ذخیره اطلاعات را نام ببرید.(1)

25 - روش یا روشهایی را نام ببرید که در مدارس و نیز دانش آموزان نیاز به کاغذ کم شود .(1)

26 – چند نوع کاغذ نام ببرید.حداقل دو مورد(1)

27 – تغییرات کدام مراحل در تولید کاغذ، شیمیایی هستند؟ توضیح دهید. (1)

28 – شما برای حل مشکل چسبیدن بادکنکها بدون آسیب زدن به دیوار چند راه حل ارائه دهید .(1)

29 – برای افرادی که مطالب درسی را زود فراموش می کنند، چند راه حل ارائه دهید.(1)

                                                    موفق باشید

مقدمه

سپاس و ستایش خداوندی را سزاست که بر نهان و نهان تر داناست و درود بر پیامبر صاحب راز او.

اخلاق با ملکوت نفسانی،تزکیه و تهذیب نفس،اعمال و رفتار فردی و روابط اجتماعی انسان ارتباط عمیق دارد.

روابط میان انسان با خدا را تنظیم می کند،روابط میان اعضاء جامعه را سامان می دهد،فرد و جامعه را به رستگاری و کمال می رساند و در یک جمله،در زندگی و سرنوشت فردی و اجتماعی انسانفنقش عمیق و گسترده ای دارد

در حدیثی از پیامبر(ص)می خوانیم که فرموده اند:*حسن الخلق یثبت الموده* اخلاق خوب پیوند محبت و دوستی را محکم می کند(5)

در حدیثی لقمان حکیم چنین نصیحت می کرد:*ایاک والضجر و سوئلخلق و قله الصبر فلا یستقیم علی هذه الحضال صاحب* از بی حوصلگی و سوءخلق و کم صبری بپرهیز که با داشتن این صفات بد،دوستی برای تو باقی نمی ماند!(10)

تاثیرات نماز در زندگی

1 هدف نماز, ذكر و یاد خداوند متعال است ; ذكری كه مقدمهء فكر و فكری كه مقدمهء عمل باشد.

2 نماز وسیلهء پاك كردن گناهان است , زیرا خواه ناخواه انسان را متوجه توبه و اصلاح اعمال و رفتار گذشته می كند.

3 نماز سد بزرگی است در برابر گناهان , چون روح ایمان را در انسان تقویت كرده و نهال تقوا را در دل پرورش می دهد. روی همین جهت شرح حال افراد گناهكاری را نزد پیامبرو اولیای گرامی اسلام بیان می كردند و آنان می فرمودند: نگران نباشید. نماز آن ها را اصلاح می كند و آرام آرام ایمانشان تقویت شده و گناه را رهامی كنند.

4 نماز غفلت زدا است , چون در ظرف , پنج بار نماز خواندن در شبانه روز به انسان اخطار می كند و هدف آفرینش را به او گوشزد می كند و موقعیت او را در جهان به یادش می آورد, تا از خالق هستی غافل نشده و بداند ازكجا آمده و برای چه آمده و به كجا می رود.

5 برطرف كنندهء عجب و كبر (خودخواهی و خود برتربینی ) است ; زیرا وقتی انسان روزی هفده ركعت نمازبخواند و در هر ركعتی بوباره پیشانی بر خاك گذاشته و اظهار تذلّل كند, این كار بهترین وسیله ابرای از میان برداشتن غرور و منیت است .

6 موجب پرورش فضایل اخلاق و تكامل معنوی است .

نماز انسان را از دیوارهء مادیت بیرون برده و به ملكوت آسمان ها دعوت كرده و با فرشتگان هم صدا و همسازمی سازد.

7 ارزش و قبولی اعمال به نماز است . نماز رمز ارتباط نمازگزار با خالق عالم هستی است كه اگر به طور صحیح انجام گیرد, قصد قربت و اخلاص در نماز گزار زنده می شود كه قبولی همهء اعمال به قصد قربت و اخلاص بستگی دارد.

8 نماز شرایط صحت دارد كه از این طریق دعوت به پاكسازی زندگی و اصلاح آن دارد.

می دانیم مكان و لباس و فرشی كه بر آن نماز می گذارند و آبی كه با آن وضو می گیرند و غسل می كنند, باید از هرگونه غصب و تجاوز و تعدی به حقوق دیگران و افراد جامعه پاك باشد.

كسی كه آلوده به تجاوز, ظلم , ریا, غصب , كم فروشی , رشوه خواری و كسب اموال حرام باشد, چگونه می تواندمقدمات و شرایط صحت نماز را فراهم سازد ؟

چنین كسی اگر بخواهد نماز بخواند, باید این گونه صفات و افعال رذیله را از خود دور سازد, تا جامعه اصلاح گردد.

9 نمازعلاوه بر شرایط صحت , شرایط قبول یا كمال دارد كه رعایت آن ها عامل ترك بسیاری از گناهان واصلاح فرد و جامعه می باشد.

در روایات دیگر آمده : نماز پیشوا و حاكم ستمگر و كسی زكات اموال خود را نمی دهد و آن كه غذای حرام می خورد و كسی كه عجب و خودبینی و تكبّر می كند, قبول نیست .

روشن رعایت این گونه شرایط به اصلاح جامعه و فرهنگ كمك می كند.

10 نماز روح نظم و انضباط در انسان را تقویت می كند.

چون نماز باید در اوقات معیّنی از روز و شب انجام بگیرد كه تقدم و تأخر آن موجب بطلان می شود, واضح است مقید بودن به رعایت وقت , انسان و جامعه را منظم می كند كه همه وقت شناس باشند و كار امروز را به فردا نیندازند ومردم را معطل و سرگردان نكنند.

موضوع: تاثیر نماز در زندگی

1

*   دور شدن از گناهان و کارهای زشت

منابع گوناگون انرژی است که حیات و زندگی را برای ما و دیگر موجودات زنده این سیاره به ارمغان می‌آورد. همان طور که می دانیم انسان همواره نیازمند انرژی بوده و می باشد. لذا کشف آتش تحولی عظیم را در ساختار اجتماعی و امکان ساختو استفاده از ابزارهای جدید فراهم کرد. اواخر قرن 18 میلادی با بهره برداری از معادن، انسان به انرژی زغال سنگ، که مقدمه ای برای آغاز انقلاب صنعتی بود، دست یافت و با استفاده از سایر انرژی های فسیلی (نفت و  گاز) در سالهای بعد، شرایط لازم را برای توسعه صنعت، احداث شهر های بزرگ و... به دست آورد. وابستگی شدید جوامع صنعتی به منابع انرژی به خصوص سوخت های فسیلی و به کارگیری و مصرف بی رویه آنها، منابع عظیمی را که طی قرون متمادی در لایه های زیرین زمین تشکیل شده است تخلیه می نماید.

با توجه به این که منابع انرژی زیرزمینی، با سرعت فوق العاده ای مصرف می شوند و درآینده ای نه چندان دور چیزی از آنها باقی نخواهد ماند، لذا نسل فعلی وظیفه دارد به آن دسته از منابع انرژی که دارای عمر و توان زیادی می باشند روی آورده و دانش خود را برای بهره برداری از آنها گسترش دهد. منابع جدید انرژی که قابلیت تجدیدپذیری نیز دارند بسیار متنوع و زیاد هستند. انرژی باد، انرژی زمین گرمایی، انرژی زیستی، انرژی امواج، انرژی حرارتی دریاها و انرژی آب چند نمونه از این منابع جدید انرژی هستند. البته تمام این منابع انرژی از زمان های قدیم نیز وجود داشتند، ولی رشد و توسعه علم و تکنولوژی، بشر را قادر به مهار کردن این انرژی ها نموده است.

اما با روند روز افزون صنعتی شدن اکثر کشورهای درحال توسعه و افزایش جمعیت در جهان، نیاز به انواع مختلف انرژی مخصوصاً انرژی الکتریکی روز به روز در حال افزایش است. با وجود پیشرفت فناوری های نوین که استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر را مقدور می سازند، هنوز سوخت های فسیلی جزء منابع انرژی هستند که بیشترین نیاز صنعت را فراهم می سازند. سهم انرژی های نو در تامین انرژی مورد نیاز جهان در حال حاضر بسیار اندک است. علت عدم استقبال از منابع انرژی تجدیدپذیر با تمامی مزایا و محاسن مشهود آنها، به وفور و ارزانی سوخت های فسیلی باز میگردد. اما همانطور که می دانیم سوخت های فسیلی دو مشکل پایان پذیر بودن و همچنین آلودگی زیست محیطی در هنگام استفاده دارا می باشند.

بهینه سازی مصرف انرژی های فسیلی و نیز استفاده از انرژی های نو یا تجدید پذیر راه حل های پیشنهادی برای اصلاح محیط زیست و خارج شدن از بحران انرژی است. استفاده از انرژیهای خدادادی موجود درطبیعت، همیشه مورد نظرانسان بوده است. همان طور که می دانیم، انرژیها قابل تبدیل به یکدیگرند. مثلاً انرژی مکانیکی را می توان به انرژی الکتریکی تبدیل کرد. به همین ترتیب انرژی شیمیایی و حرارتی را و برعکس. مطالعات گوناگونی برای تغییر شکل انرژی، به طوری که به کارگیری آن ساده باشد، صورت گرفته است. حاصل این کوشش ها، انرژی الکتریکی است که از تبدیل سایر انرژی ها به دست می آید.

امروزه آن چنان ارکان حیاتی یک جامعه وابسته به نیروی برق شده است که حتی تصور زندگی بدون برق برای انسان مشکل است. دستیابی به انرژی برق از مهمترین موفقیت های بشر در طول تاریخ حیات خویش بوده است. یافته ای که خود منجر به اختراعات گسترده در سطح جامعه بشری شد و تحولات عظیم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را در جهان ایجاد کرده است. شاید آنچه بیش از خود برق اهمیت داشت و اهمیت برق را چندین برابر کرد، پیدایش وسایلی بود که قوای محرکه خود را از نیروی برق دریافت می کردند و باعث بالابردن سطح رفاه و کیفیت زندگی انسان ها در سطح جامعه می شدند. به جرات می توان گفت بیشترین حجم وسایل زندگی در جامعه امروز را وسایل برقی تشکیل می دهند. عمده این وسایل در زندگی انسان ها نقش مبدل نیروی برق به نیروی مکانیکی، حرارتی، سرمایش و.... را به عهده دارند.

به عبارت بهتر می توان گفت رشد یک جامعه در شاخه های مختلف اعم از اقتصادی، فرهنگی، رفاهی و اجتماعی و غیره را می توان با سرانه مصرف انرژی برق و چگونگی و میزان مصرف آن در بخشهای مولد مورد سنجش و ارزیابی قرار داد.

لذا متناسب با توسعه تکنولوژی و ارتقای سطح زندگی مردم، مصرف انرژی الکتریکی به عنوان نیروی محرکه چرخ عظیم خدمات صنعتی و رفاهی رو به فزونی بوده است. قابلیت کنترل بهتر، قادر بودن به انجام هر کاری در بخش های مختلف صنعت ،کشاورزی، تجارت، مخابرات، حمل و نقل وخانگی و همچنین همواره و با سرعت زیاد در دسترس بودن، سهولت استفاده و نیز این ویژگی انرژی الکتریکی که قابل مصرف، تولید و بهره برداری به صورت خودکار و اتوماتیک می باشد، باعث شده است که این انرژی در مقایسه با سایر انواع انرژی، مورد توجه بیشتر واقع شده و به طور وسیعی برای انواع کاربرد های خدماتی، صنعتی و رفاهی استفاده شود. امروزه نسل بشر برای تولید انرژی الکتریکی مورد نیاز خود به منابع مختلفی روی آورده است که با عنایت به اتمام پذیری و آلایندگی منابع فسیلی انرژیهای تجدیدپذیر از اهمیت زیادی برخوردار شده اند. در یک تقسیم بندی کلیدیگر می توان انواع منابع انرژی به منظور تولید برق را به دو گروه زیر تقسیم نمود:

1- منابع انرژی تجدیدناپذیر شامل:

-  سوخت های فسیلی
 -  سوخت اتمی (هسته ای)

2- منابع انرژی تجدیدپذیر شامل:

-  انرژی خورشیدی

- انرژی بادی

-   انرژی زمین گرمایی

-   انرژی زیستی

 -  انرژیهای اقیانوسی و آبی

-   هیدروژن و پیل سوختی

برد. اين سوخت ها با توليد گازهايي مانند    باعث آلودگي محيط زيست و گرم شدن زمين مي شوند

ب – سوخت هاي هسته اي

بر اثر واكنش نوترون با هسته ي برخي از اتم هاي سنگين مانند اورانيوم و توريم اين هسته به دو يا چند هسته ي سبك ترشكافته مي شود كه بر اثر آن گرماي بسيار زيادي توليد مي شود. به عنوان مثال انرژي حاصل از شكافت كامل  1   اورانيوم معادل با انرژي حاصل از سوختن حدود     زغال سنگ است

در يك راكتور هسته اي، ماده ي شكافت پذير در كوره اي بر اثر واكنش با نوترون شكافته مي شود. با گرماي حاصل مي توان آب را  تبديل كرد و توسط  بخار برق توليد كرد. از جمله مشكل هايي كه استفاده از اين سوخت ايجاد مي كنند مي توان به محدود بودن اين سوخت ها، شكل آماده سازي اين عنصرها براي فرآيند شكافت، پرتوزا بودن آن ها و پس مانده ي آن ها اشاره كرد

منابع انرژي تجديد پذير

اين منبع هاي انرژي تمام نمي شوند و معمولاً آلودگي به وجود نمي آورند. اينك به بررسي برخي از اين منبع هاي انرژي مي پردازيم

 الف – انرژي خورشيدي

يكي از منبع هاي انرژي پايان ناپذير خورشيد است. انرژي اي كه زمين از خورشيد دريافت مي كند بسيار زياد است درهر ثانيه، هر متر مربع زمين حدود   انرژي از خورشيد دريافت مي كند. بخشي از انرژي خورشيد صرف گرم كردن زمين و جسم هاي روي آن مي شود. بخش ديگري براي فوتوسنتز در گياهان استفاده مي شود

 يكي از راههاي بهره گيري از اين انرژي، آب گرم كن هاي با دماي كم است كه مي توان از آن ها در منزل استفاده كرد

روش ديگر بهره گيري از انرژي خورشيدي به كار بردن سلول هاي خورشيدي است كه نور را مستقيماً به الكتريسيته تبديل مي كند

با استفاده از آينه هاي مقعر بزرگ (كوره ي خورشيدي) براي متمركز كردن پرتوهاي خورشيد در يك ناحيه ي كوچك مي توان دماهايي تا حدود    توليد كرد

  ب – انرژي باد

از انرژي باد مي توان براي توليد الكتريسيته، آسياب كردن آرد در آسياهاي بادي، بيرون آوردن از چاه و . . . استفاده كرد. در هر نيروگاه بادي كه براي توليد الكتريسيته ايجاد شده است، حدود 40 تا 100 توربين بادي وجود دارد. از جمله مشكل هاي اين توربين ها مي توان ايجاد سروصداي زياد و خراب كردن منظره ها نام برد

پ – انرژي امواج دريا

از افت و خيز موج هاي دريا مي توان توسط نوعي مبدل، انرژي الكتريكي به دست آورد

ت – انرژي هيدروالكتريك  يا  برق آبي

با ايجاد سد آب در منطقه هاي پرآب در مسير رودخانه ها و منطقه هايي كه ميزان بارندگي زياد است و نصب توربين مي توان از انرژي پتانسيل گرانشي آب پشت سد براي توليد برق استفاده كرد

ث – انرژي زمين گرمايي

هر چه از سطح زمين به پوسته هاي داخلي آن مي رويم دما افزايش مي يابد. در ناحيه هاي مركزي زمين، دما آن قدر زياد است كه ماده به صورت مذاب وجود دارد

 انرژي گرمايي كه در پوسته ي جامد كره ي زمين ذخيره شده است را انرژي زمين گرمايي مي نامند. منشأ اين انرژي، گدازه ها و واكنش هاي هسته اي در ناحيه هاي عميق زمين است.
وقتي از سطح زمين به طرف مركز آن حركت كنيم، دما به طور متوسط به ازاي هر   100 در حدود      افزايش مي يابد

ج – سوخت هاي گياهي يا بيومَس

محصول هاي زراعي مانند تفاله هاي دانه هاي روغني، بقاياي اين محصول ها مانند كاه، چوب، فضله هاي حيوان ها وفاضلاب هاي انساني مي توانند به عنوان يك منبع انرژي مورد استفاده قرار بگيرند. سوزاندن چوب و ساقه ها و برگ هاي گياهان از زمان قديم مرسوم است. همچنين بر اثر تخمير برخي سوخت هاي گياهي توسط آنزيم ها و يا تجزيه ي آن ها به وسيله ي باكتري ها در فضايي كه هوا نباشد، مي توان ماده هايي مانند الكل يا اتانول و گاز متان به دست آورد.زيست گاز مخلوطي از متان و دي اكسيد كربن است كه مي تواند به عنوان سوخت مورد استفاده قرار گيرد

سوخت فسیلی (به انگلیسی: Fossil fuel) به سوخت‌هایی اطلاق می‌شود که از سنگواره‌ها بدست می‌آید. سوخت‌های فسیلی به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

• ذغال سنگ
• نفت
• گاز طبیعی

این سوخت‌ها دارای یک ویژگی مشترک هستند و آن قدمت بسیار بالای آنها می‌باشد. آنها صدها میلیون سال قبل و پیش از حضور دایناسورها در جهان بوجود آمده‌اند.

محتویات

• ۱ شکل‌گیری
• ۱.۱ زغال سنگ
• ۱.۲ نفت
• ۱.۳ گاز طبیعی
• ۱.۴ سوخت فسیلی نوعی انرژی خورشیدی
• ۲ آینده انرژی‌های فسیلی
• ۳ منابع

شکل‌گیری

سوخت‌های فسیلی به طور کلی ۳ دسته‌اند:

• زغال سنگ
• نفت
• گاز طبیعی

هر سه دسته چند صد هزار سال قبل حتی بیش از ظهور دایناسورها شروع به شکل‌گیری کرده‌اند و به خاطر آن است که به آنها سوخت‌های فسیلی می‌گویند که در آن زمان زمین پر از باتلاق‌هایی بوده که با درختان عظیم و سرخس‌ها و دیگر گیاهان برگ دار پوشیده بوده وهمان طور که درخت‌ها و گیاهان می‌مردند در اعماق اقیانوس‌ها غرق و به تدریج دفن می‌شدند و لایه اسفنجی به نام پیت تشکیل می‌شد بعد از گذشت صدها سال پیت با شن و خاک و رس و مواد معدنی دیگر پوشیده شده و این مواد معدنی به مرور زمان به نوعی صخره رسوبی تبدیل می‌شد همینطور که لایه‌های بیشتری روی هم انباشته می‌شود وزنشان هم بیشتر می‌شود و پیت را تحت فشار قرار می‌دهد لایه پیت آنقدر له و فشرده می‌شود تا آب آن تخلیه می‌شود و بعد از میلیون‌ها سال تبدیل به ذغال سنگ نفت و گاز طبیعی می‌شوند

زغال سنگ

نوشتار اصلی: زغال سنگ

زغال سنگ ماده‌ای است سخت سیاه و سنگ مانند که از کربن هیدروژن اکسیژن هیدروژن و مقداری گوگرد تشکیل شده است امروزه مادهٔ اصلی سازندهٔ زغال سنگ یعنی پیت در بسیاری از کشورهای دنیا یافت می‌شود و حتی به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نفت

نوشتار اصلی: نفت

نفت یکی دیگر از سوخت‌های فسیلی است که آن هم بیش از سیصد میلیون سال پیش شکل گرفته بعضی دانشمندان معتقدند که منشا نفت موجودات آبزی هستند که هر کدام به اندازهٔ نوک یک سوزن هستند و آن‌ها می‌توانند درست شبیه گیاهان عمل کنند یعنی نور خورشید را به انرژی ذخیره شده در خودشان تبدیل نمایند این موجودات ریز بعد از مرگ به کف دریا سقوط می‌کنند و کم‌کم در زیر لایه‌های رسوبی و صخره‌ها مدفون می‌شوند و سنگ‌ها و صخره‌ها به این موجودات ریز فشار می‌آورند و انرژی موجود در بدن آن‌ها نمی‌تواند تخلیه شود و کربن به مرور زمان تحت گرما و فشار شدید تیدیل به نفت می‌شود.

گاز طبیعی

نوشتار اصلی: گاز طبیعی

گاز طبیعی از هوا سبک تر است و به طور عمده از گازی به نام متان ساخته شده متان ترکیب شیمیایی ساده‌ای است که از اتم‌های کربن و هیدروژن ساخته شده و فرمول شیمیایی آن ch_۴ است یک اتم کربن به همراه ۴ اتم هیدروژن است این گاز شدیداً قابل اشتعال است گاز طبیعی اغلب در نزدیکی منابع زیر زمینی نفت پیدا می‌شود و از زیر زمین به بالا پمپ شده از طریق لوله‌هایی به مخازن گاز منتقل می‌شود گاز طبیعی معمولاً بویی ندارد و قابل دیدن نیست ولی قبل از انتقال آن در لوله‌های گاز آن را با مواد شیمیایی که بوی تندی دارد بویی شبیه تخم مرغ فاسد شده مخلوط می‌کنند تا تشخیص نشتی آن ساده‌تر شود.

سوخت فسیلی نوعی انرژی خورشیدی

گیاهان ودرختان برای رشد به انرژی خورشیدی نیازمند اند وطبق هرم انرژی ورابطه غذایی بین موجودات در زنجیره غذایی این انرژی خورشیدی ذخیره شده در بدن جانوران پس از مرگ انها در زیر رسوب های دریایی مدفون شده و تبدیل به فسیل میشود.پس میتوان نتیجه گرفت که سوخت های فسیلی نوعی انرژی خورشیدی ذخیره شده هستند.

آینده انرژی‌های فسیلی

نحوه تامین انرژی یکی از دغدغه‌های جهان امروز شده است چه کشورهای که تامین کننده مواد خام انرژی هستند و چه آنهای که با فناوری خود آن را قابل استفاده می‌کنند بسیاری از مردم تمایل دارند بدانند که تا ۲۰۴۰ جهان در مسیر استفاده از انرژی‌های سبز و قابل بازیابی مثل انرژی باد و خورشید حرکت خواهیم کرد یا خیر، سازمان چشم انداز بین‌المللی انرژی به این گونه فکر می‌کند که این تا سال ۲۰۴۰ جهان بیشتر از سوخت فسیلی مثل زغال سنگ و نفت استفاده می‌کند و مصرف انرژی جهانی به شدت افزایش خواهد یافت و درخواست تقاضای انرژی‌های جهانی در کشورهای در حال توسعه بخصوص اسیا افزایش پیدا می‌کند و چین که به تازگی جایگاه بالاترین مصرف انرژی جهان را دارد که این عنوان قبل از این دراختیار کشور آمریکا بود دارای بیشترین سهم در رشد مصرف جهانی در سی سال آینده خواهد بود از مشکلاتی که در اینده گریبان کشورهای توسعه یافته را خواهد گرفت رشد بی‌رویه انتشار کربن در سال ۲۰۴۰ خواهد بود و این عمل باعث می‌شود تغییرات و فشارهای جدید در ژئوپلتیک به وجود آید همچنین این تغییر به پیشرفت فناوری‌های مربوط به انرژی هم منجر می‌شود که در صورتی که کشورهای تولید کننده انرژی به این فناوری‌ها دسترسی پیدا نکنند ضرر بزرگی در بازار انرژی در سال ۲۰۴۰ خواهند خورد از جمله این کشورها می‌توان روسیه را مثال زد که بشدت به درآمدهای حاصل از نفت و گاز خود وابسته است.^[۱]

  بخش عمده ی منابع و مخازن طبیعی مورد استفاده انسان مانند نفت ، گاز ، زغال سنگ ، آبهای زیرزمینی و سایر معادن فلزی و غیرفلزی در لایه های درونی زمین واقع شده اند. پر ضروری است که ساختمان درونی زمین را مطالعه کنیم.

    دانشمندان ساختمان درونی زمین رابه کمک امواج لرزه ای مورد مطالعه قرار می دهند.

    آنها با استفاده از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مواد سازنده ی زمین، لایه های زمین را نامگذاری می کنند. براساس خواص شیمیایی لایه های زمین به سه لایه ی: 1- پوسته  2- گوشته 3- هسته تقسیم بندی می شوند.

    بر اساس خواص فیزیکی لایه های زمین به پنج لایه ی : 1- سنگ کره 2- خمیر کره 3- گوشته زیرین 4- هسته خارجی 5- هسته داخلی تقسیم بندی میشوند.

(درس در یک نگاه ) زمین پویا

   کشور عزیزمان ایران ، در بخشی از کره زمین واقع شده است که کمربند لرزه خیز آلپ - هیمالیا از آن عبور می کند. و از طرفی همین الآن که ما داریم صحبت می کنیم از آتشفشانهای نیمه فعال مانند  : دماوند ، تفتان و بزمان گازهای آتشفشانی خارج میشود.

     علاوه براینها پدیده ی رانش زمین در نواحی کوهستانی کشورمان به عنوان یک مخاطره طبیعی مطرح می باشد.

     بنابراین ضروری است فرزندان عزیزمان با پدیده های طبیعی مانند زمین لرزه ، آتشفشان و رانش زمین که همگی آفریده ی خداوند است آشنا شوند و شیوه ی زیستن در کنار آنها را یاد بگیرند. لذا دراین درس با زمین لرزه و اثرات آن ( اجتماعی ، بهداشتی ، ساختمانی و ... ) آتشفشان و فواید و اثرات آن و حرکات دامنه ایی آشنا می شویم.

 اهداف / پیامدهای درس
سفر به اعماق زمین

       سطح 1: لایه های مختلف زمین را از طریق نقاشی ،  مدل و ماکت نشان دهند.

     سطح 2: برخی از ویژگیهای لایه های تشکیل دهنده ی زمین را از روی مدل توضیح دهید.

   سطح 3: بر اساس مدل ساخته شده تفاوتهای لایه های مختلف و اهمیت هر لایه را توضیح دهند.

اهداف / پیامدهای درس

زمین پویا

 سطح 1: با پدیده های طبیعی مانند زمین لرزه ، آتشفشان وحرکات دامنه ایی  آشنا شوند

سطح 2: اثرات هر یک ازپدیده های طبیعی مانند زمین لرزه ، آتشفشان  و حرکات دامنه ایی را در زندگی خود بیان کنند.

—سطح 3: چگونه زیستن در کنار پدیده های طبیعی مانند زمین لرزه و آتشفشان و حرکات دامنه ایی را بداند.

              حقایق درس    سفر به اعماق زمین

     امواج لرزه ای به درون زمین سفر می کنند.

       دانشمندان با استفاده از امواج لرزه ایی ، ساختمان درونی زمین را شناسایی می کنند .

      ساختمان درونی زمین بر اساس خواص شیمیایی به سه لایه ی پوسته ، گوشته و هسته تقسیم می شوند.

       ساختمان درونی زمین بر اساس خواص فیزیکی به پنج لایه ی سنگ کره ، خمیر کره ، گوشته زیرین ، هسته خارجی و هسته داخلی تقسیم می شوند.

حقایق درس
زمین پویا

      زمین لرزه یک پدیده طبیعی است که در هنگام آزاد شدن انرژی ایجاد می گردد.

       زمین لرزه اثرات اجتماعی , ساختمانی و بهداشتی بر جای می گذارد.

     یک مخروط آتشفشان از قسمتهای مختلف تشکیل شده است.

      مواد آتشفشانی به سه حالت مایع , جامد و گاز از دهانه آتشفشان خارج می شوند.

—       آتشفشانها دارای فواید و ضررهایی هستند.

—       حرکت مواد بر روی دامنه ها به صورتهای مختلف انجام می شود.

—       حرکت موادبر روی دامنه ها باعث ایجاد ضررهایی می گردد.

(بایدها و نبایدها ) سفربه اعماق زمین

—       فیلم سفر به اعماق زمین را نمایش دهید و درباره ی آن با دانش آموزان  گفتگو کنید.

—       اگر در خیابان های اطراف مدرسه دستگاههای کمپرسور کندن آسفالت و یا ویبراتور بتن در حال فعالیت است ؛ دانش آموزان را به بازدید از آنها جهت درک بهتر مفهوم امواج لرزه ای ببرید.

—       با ایجاد لرزش در اجسام مختلف از دانش آموزان بخواهید که سرعت امواج لرزشی را در اجسام متفاوت باهم مقایسه کنند.

      از دانش آموزان بخواهید فعالیت های کلاسي را به دقت اجرا نمایند.

       برای مدلی که دانش آموزان از ساختمان درونی زمین می سازند نمره اختصاص دهید.

(بایدها و نبایدها ) زمین پویا

—       ازفیلم ها ی واقعی زمین لرزه و انیمیشن های شبیه سازی امواج زمین لرزه  در کلاس برای آموزش زمین لرزه استفاده کنید.

—        از دانش آموزان بخواهید که فعالیتهای درسي را به دقت انجام دهند.

—       در صورت وجود پدیده آتشفشان و رانش زمین در اطراف محل سکونت خود , از آنجا بازدید علمی به عمل آورید.

—       از فیلم های مستند مربوط به آتشفشانهای معروف دنیا در کلاس استفاده کنید.

     ++++++++++  پرسش وپاسخ های مرتبط    ++++++++++++

1- کدام لایه زمین کم ترین ضخامت را دارد؟

۱- گوشته
۲- پوسته
۳- هسته

۲- منابع معدنی را در کدام لایه زمین می توان یافت؟

۱- پوسته
۲- گوشته
۳- هسته

3- کدام لایه زمین از مواد نیمه جامد تشکیل یافته است؟

۱- پوسته
۲- گوشته
۳- هسته

4- هر دو قسمت از آهن و نیکل ساخته شده اند؟

۱- پوسته
۲- گوشته
۳- هسته

سؤالات تشریحی

۱- چرا در زمین چاه می کنند؟

برای رسیدن به آب و نفت در زمین چاه می کنند.

۲- مواد کافی، نفت، آب و ذغال سنگ در کدام قسمت زمین قرار دارند؟

۳- پوسته زمین با گوشته چه تفاوتی دارد؟

پوسته نازک تر است و گوشته گرمای بسیار زیادتری از پوسته دارد. سنگ ها در گوشته به حالت مذاب و خمیری هستند.

۴- هسته در کدام قسمت زمین است؟ جنس آن از چیست؟

در قسمت مرکزی زمین و جنس آن از آهن و نیکل است.

۵- آتشفشان ها چگونه ایجاد می شوند؟

وقتی گرمای مواد مذاب زمین زیاد شود حجم بیشتری پیدا می کنند. ناگزیر برای خروج از زمین از قسمت هایی که احتمالاً پوسته نازک تر است، خارج می شوند.

۶- ازدهانه آتشفشان ها چه چیزهایی خارج می شود؟

مواد مذاب، جامد، گاز، گاهی مواد جامد آن قدر ریز هستند که به آنها خاکستر می گویند. گازها نیز ممکن است سمی و کشنده باشند.

۷- زمین لرزه چگونه ایجاد می شود؟

وقتی در بین سنگ های زمین شکاف ایجاد می شود، سنگ ها به یکدیگر ساییده می شوند و در اثر این ساییدگی مایه درونی زمین لرزش پیدا می کند و به صورت حرکت موجی، درون زمین مسیری را می پیماید و در نتیجه موجب لرزش زمین و شکستگی پوسته زمین و زمین لرزه می شود.

۸- زمین لرزه در چه جاهائی خرابی بیشتری به بار می آورد؟

در جایی که خانه ها گلی و سست باشند.

هسته خارجي:

هسته زمين، شبيه توپي است از مواد بسيار داغ(9000-4000 درجه فارنهايت). هسته خارجي آنقدر داغ است كه فلزات در آن همگي به صورت مايع هستند. هسته خارجي، 1800 مايل پايينتر از پوسته قرار دارد و حدود 1400مايل ضخامت دارد. هسته خارجي از نيكل و آهن مذاب تشكيل شده است.

ایه های زمین

چهار لايه زمين:

زمين از چهار لايه متفاوت تشكيل شده است. بسياري از زمين شناسان معتقدند كه زمين در مركز خود از مواد سنگينتر و با چگالي بيشتر تشكيل شده است و مواد سبكتر به سمت بالا حركت مي كنند. زيرا پوسته زمين غالبا از مواد سبكتر(سنگهاي بازالت و گرانيت) ساخته شده در حاليكه هسته آن شامل فلزات سنگين(نيكل و آهن) است.

پوسته لايه اي است كه شما بر روي آن زندگي مي كنيد، اين لايه به خوبي مطالعه و درك شده است. گوشته بسيار گرمتر از پوسته است و توانايي جريان زيادي دارد. هسته هاي دروني و بيروني همچنان گرمتر هستند و فشار وارده در مركز زمين به اندازه اي است كه شما مي توانيد به وسيله آن، يك توپ را به يك تكه سنگ مرمر تبديل كنيد.

پوسته:

پوسته زمين، شبيه پوسته يك زمين است. اين لايه نسبت به سه لايه ديگر، بسيار نازكتر است. پوسته، در محل اقيانوسها(پوسته اقيانوسي)تنها حدود 5-3 مايل(8كيلومتر) ضخامت دارد و در قاره ها(پوسته قاره اي) حدود25 مايل(32كيلومتر) ضخامت دارد. درجه حرارت پوسته از درجه حرارت هوا در بالاترين بخش آن، تا 1600درجه فارنهايت(870 درجه سلسيوس) در عميق ترين بخش پوسته تغيير مي كند. شما مي توانيد يك قرص نان در تنور(اجاق) خودتان در حرارت 350درجه فارنهايت) بپزيد. در حرارت 1600درجه فارنهايت،‌سنگها شروع به ذوب شدن مي كنند. پوسته زمين به قطعاتي كه ورقه ناميده مي شوند، تقسيم شده است. ورقه ها نيز بر روي يك گوشته پلاستيكي نرم كه زير پوسته قرار گرفته اند شناورند. اين ورقه ها معمولا به آرامي حركت مي كنند ولي اغلب، به هم مي چسبند و فشار زيادي را ايجاد مي نمايند. فشار ايجاد شده و سنگها خميده مي شوند تا حدي كه بشكنند. به هنگام رخداد اين پديده، زمين لرزه ايجاد مي شود. به ضخامت كم پوسته، در مقايسه با ساير لايه ها توجه كنيد. كلا هفت ورقه اقيانوسي و قاره اي بر روي گوشته اي كه از مواد داغتر و با چگالي بيشتري تشكيل شده است،‌شناور مي باشند.

پوسته از دو نوع سنگ اصلي تشكيل شده است، گرانيت و بازالت. پوسته قاره اي بيشتر از گرانيت تشكيل شده در حاليكه پوسته اقيانوسي شامل نوعي از سنگهاي آتشفشاني، كه بازالت ناميده مي شوند، مي باشد.

سنگهاي بازالتي ورقه هاي اقيانوسي،‌چگالي بيشتري داشته و از سنگهاي گرانيتي ورقه قاره اي سنگينتر هستند. شاهد اين قضيه نيز، رانده شدن پوسته قاره اي بر روي پوسته سنگينتر اقيانوسي در طي برخورد ورقه ها مي باشد. پوسته و قسمت بالايي گوشته، پهنه اي از سنگهاي صلب و شكننده را ايجاد مي كنند كه سنگ كره(ليتوسفر) ناميده مي شود. لايه پاييني سنگ كره صلب، پهنه اي با محتويات قيرمانند است كه سست كره(آستنوسفر) نام دارد. سست كره، بخشي از گوشته است كه جريان دارد و ورقه ها بر روي آن حركت مي كنند.

گوشته:

گوشته لايه اي است كه مستقيما بر روي سيما قرار دارد. اين لايه بزرگترين قسمت زمين است كه حدود 1800مايل ضخامت دارد. گوشته از سنگهاي بسيار داغ و چگال تشكيل شده است. اين لايه سنگي، ‌شبيه قير جريان مي يابد. اين جريان در اثراختلاف زياد درجه حرارت از كف تا بالاي گوشته مي باشد. حركت گوشته، دليل حركت ورقه هاي زمين است. درجه حرارت گوشته، از 1600درجه فارنهايت در بالاي آن تا 4000درجه در قسمتهاي قاعده اي اس،‌ تغيير مي كند.

جريانهاي همرفتي:

گوشته از مواد بسيار چگالتر و با ضخامت بيشتر ساخته شده است. ورقه ها بر رو ي آن مانند روغني كه بر روي آب شناور است،‌ شناورند. بسياري از زمين شناسان معتقدند كه گوشته به سبب وجود جريانهاي همرفتي،‌جريان دارد.

جريانهاي همرفتي، به علت وجود موادبسيار داغي است كه از عميق ترين قسمت گوشته بالا مي آيند سپس سرد شده، دوباره پايين رفته، سپس داغ شده و باز بالا مي آيند و اين چرخه بارها و بارها ادامه مي يابد.

شما سوپ يا پودينگ را در ماهيتابه اي گرم مي كنيد و جريانات همرفتي را مي توانيد در اين مايع ببينيد كه شروع به حركت مي كند.

هنگامي كه جريانان همرفتي در درون گوشته جريان مي يابند، مي توانند پوسته را نيز به حركت درآورند. در اثر اين جريانات، پوسته آزادانه حركت مي كند.

نوار نقاله، دركارخانه جعبه ها را حركت مي دهد همانند جريانات همرفتي در گوشته، كه ورقه هاي زمين را حركت مي دهد.

هسته خارجي:

هسته زمين، شبيه توپي است از مواد بسيار داغ(9000-4000 درجه فارنهايت). هسته خارجي آنقدر داغ است كه فلزات در آن همگي به صورت مايع هستند. هسته خارجي، 1800 مايل پايينتر از پوسته قرار دارد و حدود 1400مايل ضخامت دارد. هسته خارجي از نيكل و آهن مذاب تشكيل شده است.