شگفتی های آفرینش درس هدیه های آسمانی ششم دبستان
برچسبها:
جالبه
واقعاقشنگه مگه نه
1) پوسته ی زمین دارای شکستگی است احتمال وقوع زلزله بیشتراست
2) بعداز وقوع زلزله
3) چه کارهایی را باید انجام داد؟
رعایت نکات ایمنی |
فعالیتهای انسان دوستانه |
قطع جریان برق ساختمان-قطع شیرهای اصلی گاز و آب |
کمک به مصدومین و دلجویی از مصیبت دیدگان |
توجه به پیامهای مسئولین |
تلاش برای کاهش تالمات روحی آسیب دیدگان |
حفظ خونسردی و اسقرار در محیط امن |
ارسال کمک مانند چادر-غذا-دارو-اهدای خون |
4) با کدام ماده ی شیمیایی می توانیم فعالیت یک کوه آتشفشانی را نمایش دهیم ؟آمونیم دی کرومات-سرکه و جوش شیرین
5) آتشفشان چه زمانی رخ می دهد ؟ زمانی که مواد آتشفشانی از داخل زمین به سطح آن راه پیداکنند و سنگهای آتشفشانی را به وجود آورند
6) مواد خارج شده از دهانه ی آتشفشان ها به چند دسته تقسیم می شوند؟ سه دسته-جامد-مایع-گاز
7) آتشفشانها از نظر فعالیت به چندگروه تقسیم می شوند؟سه دسته-فعال-نیمه فعال-خاموش
8) آتشفشان فعال چگونه آتشفشانی است؟ به آتشفشانهایی که درحال حاضر یا درسالهای اخیر مواد آتشفشانی ازدهانه ی آن خارج شده باشد آتشفشان فعال می گویند.
9) در آتشفشان نیمه فعال فقط گاز از دهانه ی آن خارج می شود.
10) به آتشفشانهایی که هیچگونه فعالیتی ندارند آتشفشان.خاموش می گویند.
11) دو آتشفشان نیمه فعال کشورمان عبارتند از......دماوند.....و...تفتان.. و دو آتشفشان خاموش عبارتنداز...سبلان...و..سهند....
12) هریک از سنگهای آتشفشانی زیر عوامل موثر بر خرابیهای زمین لرزه را نام ببرید. مقدار انرژی آزاد شده-نوع مصالح به کار رفته-تکنولوژی به کار رفته در ساختمان- شکل هندسی ساختمان-نوع ساختمان زمین
13) اثرات بهداشتی حاصل از زمین لرزه را بنویسید. شیوع بیماریهای واگیر-جمع شدن زباله ها در سطح خیابانها-زیاد شدن حشرات و حیوانات ناقل بیماری-قطع آب و ایجاد مشکل در نظافت شخصی و عمومی-آلودگی آبها و غذا
14) اثرات و خسارات ساختمانی حاصل از زمین لرزه را بنویسید .شکستن سدها و ایجاد سیل-آتش سوزی و برق گرفتگی-خرابی ساختمانها و ریزش آوار-شکستن شیشه ها-خرابی آسانسورها و تاسیسات زیربنایی شهرها
15) اثرات اجتماعی زمین لرزه ها را بنویسید. ازدست دادن عزیزان-بروز ناامنی و دزدی-بیکاری-افزایش افراد بی سرپرست و یتیم-بروز مشکلات روحی و روانی
16) زمین لرزه ها توسط لرزه نگارها ثبت می شوند.
17) وقوع زمین لرزه های خفیف مفیدند یا مضر؟چرا؟ مفیدند-زیرا این زمین لرزه ها باعث آزاد شدن انرژی درونی زمین و جلوگیری از وقوع زمین لرزه های بزرگتر می شوند
18) معمولا در جاهایی که چه کاربردی دارند؟
توف آتشفشانی:به عنوان مصالح ساختمانی
پوکه ی معدنی:مصالح ساختمانی درسقف و دیوارهای پیش ساخته به خاطر سبک بودن و تخلخل زیاد و سیمان گیری خوب از ویژگیهای این سنگ است
سنگ پا:ساینده در صنعت چوب بری و مصارف بهداشتی
19) مهمترین گازهای خارج شده از دهانه ی آتشفشان عبارتنداز:.......بخار آب.....و....کربن دی اکسید...
20) با افزودن جوش شیرین به سرکه گاز...کربن دی اکسید....تولید می شود.
21) فواید آتشفشانها را بنویسید تشکیل دریاچه-توسعه ی گردشگری-ایجاد زمینهای حاصلخیز-تشکیل مصالح ساختمانی-تشکیل برخی از معادن-انرژی زمین گرمایی-چشمه های آب گرم معدنی-مطالعه ی ساختمان درونی زمین
22) آتشفشان چه ضررها و اثراتی در زندگی ما دارند؟ ایجاد سونامی-ایجاد زلزله-ریزش خاکستر-انفجارکوه- تغییرات آب و هوایی-عبور ابر سوزان- جریان گدازه ها
نمونه سئوالات علوم تجربی پایه ی ششم ابتدایی
1- کدام فلز بیشترین کاربرد در تولید کاغذ دارد؟
مس آهن آلومینیوم سرب
2- کدام یک از مواد زیر جزء مواد طبیعی برای نوشتن نمی باشد؟
کاغذ چرم چوب سنگ
3- نیروی اصطکاک در کدام مورد برای ما مفیدتر خواهد بود؟
اسکی روی یخ ترمز دوچرخه هل دادن جسم سنگین بلند کردن جسم از زمین
4- منشا بیشتر آتشفشان ها از کدام قسمت زمین است؟
هسته ی خارجی خمیر کره سنگ کره گوشته ی زیرین
5- حرکات قطعات سنگ کره بر روی خمیر کره باعث پیدایش کدام پدیده ها می شود؟
زلزله و طوفان چشمه های آب گرم سیل و آتشفشان زلزله و آتشفشان
6- کاغذ پی اچ را داخل محلولی می بریم،کاغذ قرمزرنگ تر می شود ، این ماده ........... است.
جوهرنمک سرکه انگور آب
7- کدام یک از منابع زیر جبران نشدنی است؟
پشم گوسفند چمن نفت نخ
8- کدام یک از مواد زیر در گروه سفید کننده ها قرار نمی گیرد؟
آب زاول آب اکسیژنه کلر پتاسیم پرمنگنات
9- ضخامت پوسته ی زمین در کدام قسمت بیشتر است/
اقیانوس ها دریاها کوه ها دشت ها
10- زمین و سیاره ها در اثر کدام نیرو به دور خورشید می چرخند؟
نیروی گرانشی نیروی مغناطیسی نیروی الکتریکی نیروی مقاومت هوا
11- کدام یک از راه های کم کردن اصطکاک می باشد؟
استفاده از ساچمه روغن کاری استفاده از چرخ همه ی موارد
12-مواد و وسایلی که از مواد موجود در طبیعت می سازند ، ................. می گویند.
مصنوعی بازیافتی طبیعی هیچکدام
13- کدام یک از مایعات زیر رنگبر و سفید کننده هستند؟
سدیم کلرید آب اکسیژنه کلر گزینه ی ب و ج
14- کدام فلز به طور فراوان در اغلب صنایع کاربرد دارد؟
مس طلا آهن آلومینیوم
15- اسیدهای خوراکی چه مزه ای دارند؟
شیرین تلخ ترش بدون مزه
4) کدام گزینه درست نیست ؟
الف)نیرو جهت دارد ب) نیرو اندازه دارد
ج)نیرو ناشی از اثر متقابل دو جسم به یکدیگر است د) کک بیش از صد برابر جرم خود را می تواند بکشد
.
5 ) کدام گزینه از فعّالیّت های انسان دوستانه نیست ؟
الف) اهدای خون به بیماران ب) آماده بودن برای پس لرزه ها
ج) کمک به مصدومین د) تجسس برای افراد در زیر آوار مانده
6) مواد خارج شده از دهانه ی آتش فشان به سه دسته ی جامد ، ............... و ................ تقسیم می شوند .
7) سنگ کره روی بخش ..................... زمین قرار دارد .
8)مهم ترین روش برای مطالعه ی درون زمین ؛ .......................... است .
9)چه قسمت هایی از کار خانه ی کاغذ سازی از آهن ساخته شده است ؟
10 )مشاهده چه تفاوتی با دیدن دارد ؟
11) باز یافت چیست ؟
12) اسید ها به دو دسته تقسیم می شوند ، آن ها را نا م برده و برای هر کام دو مثال هم بنویسید
– بچه های کلاس چگونه بادکنکها را به دیوار چسباندند که دیوار آسیب ندید؟(1)
13 – چرا چند تا از بادکنکها به دیوار نچسبید؟(1)
14 – از روشهای ثبت و ذخیره اطلاعات در گذشته دو مورد بنویسید.(1)
15–برای هر کدام از مزایا و معایب ثبت اطلاعات در گذشته یک مورد بنویسید.(1)
16– به چه موادی طبیعی گفته می شود ؟ دو مثال هم نام ببرید.(2)
17 – از مواد طبیعی و مصنوعی موجود در محل زندگی خود برای هریک دو مورد نام ببرید.(1)
18– کدام قسمتهای درخت برای تهیه کاغذ مناسب هستند؟ (5/1)
19– مراحل تهیه کاغذ را بطور خلاصه بیان کنید.(5/2)
21 – درتهیه کاغذ، پلاستیک به منظور
.................................................................................................................
وکلربه منظور .............................................................................. به کار می رود. (1)
22 – انسان برای تنفس گاز .......................و گیاهان گاز .............................. را مصرف می کنند.(1)
23 – باغداران و مراکز تهیه میوه چه استفاده هایی از کاغذ می کنند؟(1)
24 – دو مورد از روشهای جدید ذخیره اطلاعات را نام ببرید.(1)
25 - روش یا روشهایی را نام ببرید که در مدارس و نیز دانش آموزان نیاز به کاغذ کم شود .(1)
26 – چند نوع کاغذ نام ببرید.حداقل دو مورد(1)
27 – تغییرات کدام مراحل در تولید کاغذ، شیمیایی هستند؟ توضیح دهید. (1)
28 – شما برای حل مشکل چسبیدن بادکنکها بدون آسیب زدن به دیوار چند راه حل ارائه دهید .(1)
29 – برای افرادی که مطالب درسی را زود فراموش می کنند، چند راه حل ارائه دهید.(1)
موفق باشید
مقدمه
سپاس و ستایش خداوندی را سزاست که بر نهان و نهان تر داناست و درود بر پیامبر صاحب راز او.
اخلاق با ملکوت نفسانی،تزکیه و تهذیب نفس،اعمال و رفتار فردی و روابط اجتماعی انسان ارتباط عمیق دارد.
روابط میان انسان با خدا را تنظیم می کند،روابط میان اعضاء جامعه را سامان می دهد،فرد و جامعه را به رستگاری و کمال می رساند و در یک جمله،در زندگی و سرنوشت فردی و اجتماعی انسانفنقش عمیق و گسترده ای دارد
در حدیثی از پیامبر(ص)می خوانیم که فرموده اند:*حسن الخلق یثبت الموده* اخلاق خوب پیوند محبت و دوستی را محکم می کند(5)
در حدیثی لقمان حکیم چنین نصیحت می کرد:*ایاک والضجر و سوئلخلق و قله الصبر فلا یستقیم علی هذه الحضال صاحب* از بی حوصلگی و سوءخلق و کم صبری بپرهیز که با داشتن این صفات بد،دوستی برای تو باقی نمی ماند!(10)
تاثیرات نماز در زندگی
1 هدف نماز, ذكر و یاد خداوند متعال است ; ذكری كه مقدمهء فكر و فكری كه مقدمهء عمل باشد.
2 نماز وسیلهء پاك كردن گناهان است , زیرا خواه ناخواه انسان را متوجه توبه و اصلاح اعمال و رفتار گذشته می كند.
3 نماز سد بزرگی است در برابر گناهان , چون روح ایمان را در انسان تقویت كرده و نهال تقوا را در دل پرورش می دهد. روی همین جهت شرح حال افراد گناهكاری را نزد پیامبرو اولیای گرامی اسلام بیان می كردند و آنان می فرمودند: نگران نباشید. نماز آن ها را اصلاح می كند و آرام آرام ایمانشان تقویت شده و گناه را رهامی كنند.
4 نماز غفلت زدا است , چون در ظرف , پنج بار نماز خواندن در شبانه روز به انسان اخطار می كند و هدف آفرینش را به او گوشزد می كند و موقعیت او را در جهان به یادش می آورد, تا از خالق هستی غافل نشده و بداند ازكجا آمده و برای چه آمده و به كجا می رود.
5 برطرف كنندهء عجب و كبر (خودخواهی و خود برتربینی ) است ; زیرا وقتی انسان روزی هفده ركعت نمازبخواند و در هر ركعتی بوباره پیشانی بر خاك گذاشته و اظهار تذلّل كند, این كار بهترین وسیله ابرای از میان برداشتن غرور و منیت است .
6 موجب پرورش فضایل اخلاق و تكامل معنوی است .
نماز انسان را از دیوارهء مادیت بیرون برده و به ملكوت آسمان ها دعوت كرده و با فرشتگان هم صدا و همسازمی سازد.
7 ارزش و قبولی اعمال به نماز است . نماز رمز ارتباط نمازگزار با خالق عالم هستی است كه اگر به طور صحیح انجام گیرد, قصد قربت و اخلاص در نماز گزار زنده می شود كه قبولی همهء اعمال به قصد قربت و اخلاص بستگی دارد.
8 نماز شرایط صحت دارد كه از این طریق دعوت به پاكسازی زندگی و اصلاح آن دارد.
می دانیم مكان و لباس و فرشی كه بر آن نماز می گذارند و آبی كه با آن وضو می گیرند و غسل می كنند, باید از هرگونه غصب و تجاوز و تعدی به حقوق دیگران و افراد جامعه پاك باشد.
كسی كه آلوده به تجاوز, ظلم , ریا, غصب , كم فروشی , رشوه خواری و كسب اموال حرام باشد, چگونه می تواندمقدمات و شرایط صحت نماز را فراهم سازد ؟
چنین كسی اگر بخواهد نماز بخواند, باید این گونه صفات و افعال رذیله را از خود دور سازد, تا جامعه اصلاح گردد.
9 نمازعلاوه بر شرایط صحت , شرایط قبول یا كمال دارد كه رعایت آن ها عامل ترك بسیاری از گناهان واصلاح فرد و جامعه می باشد.
در روایات دیگر آمده : نماز پیشوا و حاكم ستمگر و كسی زكات اموال خود را نمی دهد و آن كه غذای حرام می خورد و كسی كه عجب و خودبینی و تكبّر می كند, قبول نیست .
روشن رعایت این گونه شرایط به اصلاح جامعه و فرهنگ كمك می كند.
10 نماز روح نظم و انضباط در انسان را تقویت می كند.
چون نماز باید در اوقات معیّنی از روز و شب انجام بگیرد كه تقدم و تأخر آن موجب بطلان می شود, واضح است مقید بودن به رعایت وقت , انسان و جامعه را منظم می كند كه همه وقت شناس باشند و كار امروز را به فردا نیندازند ومردم را معطل و سرگردان نكنند.
موضوع: تاثیر نماز در زندگی
1
* دور شدن از گناهان و کارهای زشت
منابع گوناگون انرژی است که حیات و زندگی را برای ما و دیگر موجودات زنده این سیاره به ارمغان میآورد. همان طور که می دانیم انسان همواره نیازمند انرژی بوده و می باشد. لذا کشف آتش تحولی عظیم را در ساختار اجتماعی و امکان ساختو استفاده از ابزارهای جدید فراهم کرد. اواخر قرن 18 میلادی با بهره برداری از معادن، انسان به انرژی زغال سنگ، که مقدمه ای برای آغاز انقلاب صنعتی بود، دست یافت و با استفاده از سایر انرژی های فسیلی (نفت و گاز) در سالهای بعد، شرایط لازم را برای توسعه صنعت، احداث شهر های بزرگ و... به دست آورد. وابستگی شدید جوامع صنعتی به منابع انرژی به خصوص سوخت های فسیلی و به کارگیری و مصرف بی رویه آنها، منابع عظیمی را که طی قرون متمادی در لایه های زیرین زمین تشکیل شده است تخلیه می نماید.
با توجه به این که منابع انرژی زیرزمینی، با سرعت فوق العاده ای مصرف می شوند و درآینده ای نه چندان دور چیزی از آنها باقی نخواهد ماند، لذا نسل فعلی وظیفه دارد به آن دسته از منابع انرژی که دارای عمر و توان زیادی می باشند روی آورده و دانش خود را برای بهره برداری از آنها گسترش دهد. منابع جدید انرژی که قابلیت تجدیدپذیری نیز دارند بسیار متنوع و زیاد هستند. انرژی باد، انرژی زمین گرمایی، انرژی زیستی، انرژی امواج، انرژی حرارتی دریاها و انرژی آب چند نمونه از این منابع جدید انرژی هستند. البته تمام این منابع انرژی از زمان های قدیم نیز وجود داشتند، ولی رشد و توسعه علم و تکنولوژی، بشر را قادر به مهار کردن این انرژی ها نموده است.
اما با روند روز افزون صنعتی شدن اکثر کشورهای درحال توسعه و افزایش جمعیت در جهان، نیاز به انواع مختلف انرژی مخصوصاً انرژی الکتریکی روز به روز در حال افزایش است. با وجود پیشرفت فناوری های نوین که استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر را مقدور می سازند، هنوز سوخت های فسیلی جزء منابع انرژی هستند که بیشترین نیاز صنعت را فراهم می سازند. سهم انرژی های نو در تامین انرژی مورد نیاز جهان در حال حاضر بسیار اندک است. علت عدم استقبال از منابع انرژی تجدیدپذیر با تمامی مزایا و محاسن مشهود آنها، به وفور و ارزانی سوخت های فسیلی باز میگردد. اما همانطور که می دانیم سوخت های فسیلی دو مشکل پایان پذیر بودن و همچنین آلودگی زیست محیطی در هنگام استفاده دارا می باشند.
بهینه سازی مصرف انرژی های فسیلی و نیز استفاده از انرژی های نو یا تجدید پذیر راه حل های پیشنهادی برای اصلاح محیط زیست و خارج شدن از بحران انرژی است. استفاده از انرژیهای خدادادی موجود درطبیعت، همیشه مورد نظرانسان بوده است. همان طور که می دانیم، انرژیها قابل تبدیل به یکدیگرند. مثلاً انرژی مکانیکی را می توان به انرژی الکتریکی تبدیل کرد. به همین ترتیب انرژی شیمیایی و حرارتی را و برعکس. مطالعات گوناگونی برای تغییر شکل انرژی، به طوری که به کارگیری آن ساده باشد، صورت گرفته است. حاصل این کوشش ها، انرژی الکتریکی است که از تبدیل سایر انرژی ها به دست می آید.
امروزه آن چنان ارکان حیاتی یک جامعه وابسته به نیروی برق شده است که حتی تصور زندگی بدون برق برای انسان مشکل است. دستیابی به انرژی برق از مهمترین موفقیت های بشر در طول تاریخ حیات خویش بوده است. یافته ای که خود منجر به اختراعات گسترده در سطح جامعه بشری شد و تحولات عظیم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را در جهان ایجاد کرده است. شاید آنچه بیش از خود برق اهمیت داشت و اهمیت برق را چندین برابر کرد، پیدایش وسایلی بود که قوای محرکه خود را از نیروی برق دریافت می کردند و باعث بالابردن سطح رفاه و کیفیت زندگی انسان ها در سطح جامعه می شدند. به جرات می توان گفت بیشترین حجم وسایل زندگی در جامعه امروز را وسایل برقی تشکیل می دهند. عمده این وسایل در زندگی انسان ها نقش مبدل نیروی برق به نیروی مکانیکی، حرارتی، سرمایش و.... را به عهده دارند.
به عبارت بهتر می توان گفت رشد یک جامعه در شاخه های مختلف اعم از اقتصادی، فرهنگی، رفاهی و اجتماعی و غیره را می توان با سرانه مصرف انرژی برق و چگونگی و میزان مصرف آن در بخشهای مولد مورد سنجش و ارزیابی قرار داد.
لذا متناسب با توسعه تکنولوژی و ارتقای سطح زندگی مردم، مصرف انرژی الکتریکی به عنوان نیروی محرکه چرخ عظیم خدمات صنعتی و رفاهی رو به فزونی بوده است. قابلیت کنترل بهتر، قادر بودن به انجام هر کاری در بخش های مختلف صنعت ،کشاورزی، تجارت، مخابرات، حمل و نقل وخانگی و همچنین همواره و با سرعت زیاد در دسترس بودن، سهولت استفاده و نیز این ویژگی انرژی الکتریکی که قابل مصرف، تولید و بهره برداری به صورت خودکار و اتوماتیک می باشد، باعث شده است که این انرژی در مقایسه با سایر انواع انرژی، مورد توجه بیشتر واقع شده و به طور وسیعی برای انواع کاربرد های خدماتی، صنعتی و رفاهی استفاده شود. امروزه نسل بشر برای تولید انرژی الکتریکی مورد نیاز خود به منابع مختلفی روی آورده است که با عنایت به اتمام پذیری و آلایندگی منابع فسیلی انرژیهای تجدیدپذیر از اهمیت زیادی برخوردار شده اند. در یک تقسیم بندی کلیدیگر می توان انواع منابع انرژی به منظور تولید برق را به دو گروه زیر تقسیم نمود:
1- منابع انرژی تجدیدناپذیر شامل:
- سوخت های فسیلی
- سوخت اتمی (هسته ای)
2- منابع انرژی تجدیدپذیر شامل:
- انرژی خورشیدی
- انرژی بادی
- انرژی زمین گرمایی
- انرژی زیستی
- انرژیهای اقیانوسی و آبی
- هیدروژن و پیل سوختی
برد. اين سوخت ها با توليد گازهايي مانند باعث آلودگي محيط زيست و گرم شدن زمين مي شوند
ب – سوخت هاي هسته اي
بر اثر واكنش نوترون با هسته ي برخي از اتم هاي سنگين مانند اورانيوم و توريم اين هسته به دو يا چند هسته ي سبك ترشكافته مي شود كه بر اثر آن گرماي بسيار زيادي توليد مي شود. به عنوان مثال انرژي حاصل از شكافت كامل 1 اورانيوم معادل با انرژي حاصل از سوختن حدود زغال سنگ است
در يك راكتور هسته اي، ماده ي شكافت پذير در كوره اي بر اثر واكنش با نوترون شكافته مي شود. با گرماي حاصل مي توان آب را تبديل كرد و توسط بخار برق توليد كرد. از جمله مشكل هايي كه استفاده از اين سوخت ايجاد مي كنند مي توان به محدود بودن اين سوخت ها، شكل آماده سازي اين عنصرها براي فرآيند شكافت، پرتوزا بودن آن ها و پس مانده ي آن ها اشاره كرد
منابع انرژي تجديد پذير
اين منبع هاي انرژي تمام نمي شوند و معمولاً آلودگي به وجود نمي آورند. اينك به بررسي برخي از اين منبع هاي انرژي مي پردازيم
الف – انرژي خورشيدي
يكي از منبع هاي انرژي پايان ناپذير خورشيد است. انرژي اي كه زمين از خورشيد دريافت مي كند بسيار زياد است درهر ثانيه، هر متر مربع زمين حدود انرژي از خورشيد دريافت مي كند. بخشي از انرژي خورشيد صرف گرم كردن زمين و جسم هاي روي آن مي شود. بخش ديگري براي فوتوسنتز در گياهان استفاده مي شود
يكي از راههاي بهره گيري از اين انرژي، آب گرم كن هاي با دماي كم است كه مي توان از آن ها در منزل استفاده كرد
روش ديگر بهره گيري از انرژي خورشيدي به كار بردن سلول هاي خورشيدي است كه نور را مستقيماً به الكتريسيته تبديل مي كند
با استفاده از آينه هاي مقعر بزرگ (كوره ي خورشيدي) براي متمركز كردن پرتوهاي خورشيد در يك ناحيه ي كوچك مي توان دماهايي تا حدود توليد كرد
ب – انرژي باد
از انرژي باد مي توان براي توليد الكتريسيته، آسياب كردن آرد در آسياهاي بادي، بيرون آوردن از چاه و . . . استفاده كرد. در هر نيروگاه بادي كه براي توليد الكتريسيته ايجاد شده است، حدود 40 تا 100 توربين بادي وجود دارد. از جمله مشكل هاي اين توربين ها مي توان ايجاد سروصداي زياد و خراب كردن منظره ها نام برد
پ – انرژي امواج دريا
از افت و خيز موج هاي دريا مي توان توسط نوعي مبدل، انرژي الكتريكي به دست آورد
ت – انرژي هيدروالكتريك يا برق آبي
با ايجاد سد آب در منطقه هاي پرآب در مسير رودخانه ها و منطقه هايي كه ميزان بارندگي زياد است و نصب توربين مي توان از انرژي پتانسيل گرانشي آب پشت سد براي توليد برق استفاده كرد
ث – انرژي زمين گرمايي
هر چه از سطح زمين به پوسته هاي داخلي آن مي رويم دما افزايش مي يابد. در ناحيه هاي مركزي زمين، دما آن قدر زياد است كه ماده به صورت مذاب وجود دارد
انرژي گرمايي كه در پوسته ي جامد كره ي زمين ذخيره شده است را انرژي زمين گرمايي مي نامند. منشأ اين انرژي، گدازه ها و واكنش هاي هسته اي در ناحيه هاي عميق زمين است.
وقتي از سطح زمين به طرف مركز آن حركت كنيم، دما به طور متوسط به ازاي هر 100 در حدود افزايش مي يابد
ج – سوخت هاي گياهي يا بيومَس
محصول هاي زراعي مانند تفاله هاي دانه هاي روغني، بقاياي اين محصول ها مانند كاه، چوب، فضله هاي حيوان ها وفاضلاب هاي انساني مي توانند به عنوان يك منبع انرژي مورد استفاده قرار بگيرند. سوزاندن چوب و ساقه ها و برگ هاي گياهان از زمان قديم مرسوم است. همچنين بر اثر تخمير برخي سوخت هاي گياهي توسط آنزيم ها و يا تجزيه ي آن ها به وسيله ي باكتري ها در فضايي كه هوا نباشد، مي توان ماده هايي مانند الكل يا اتانول و گاز متان به دست آورد.زيست گاز مخلوطي از متان و دي اكسيد كربن است كه مي تواند به عنوان سوخت مورد استفاده قرار گيرد
سوخت فسیلی (به انگلیسی: Fossil fuel) به سوختهایی اطلاق میشود که از سنگوارهها بدست میآید. سوختهای فسیلی به سه نوع اصلی تقسیم میشوند:
این سوختها دارای یک ویژگی مشترک هستند و آن قدمت بسیار بالای آنها میباشد. آنها صدها میلیون سال قبل و پیش از حضور دایناسورها در جهان بوجود آمدهاند.
محتویات
شکلگیری
سوختهای فسیلی به طور کلی ۳ دستهاند:
هر سه دسته چند صد هزار سال قبل حتی بیش از ظهور دایناسورها شروع به شکلگیری کردهاند و به خاطر آن است که به آنها سوختهای فسیلی میگویند که در آن زمان زمین پر از باتلاقهایی بوده که با درختان عظیم و سرخسها و دیگر گیاهان برگ دار پوشیده بوده وهمان طور که درختها و گیاهان میمردند در اعماق اقیانوسها غرق و به تدریج دفن میشدند و لایه اسفنجی به نام پیت تشکیل میشد بعد از گذشت صدها سال پیت با شن و خاک و رس و مواد معدنی دیگر پوشیده شده و این مواد معدنی به مرور زمان به نوعی صخره رسوبی تبدیل میشد همینطور که لایههای بیشتری روی هم انباشته میشود وزنشان هم بیشتر میشود و پیت را تحت فشار قرار میدهد لایه پیت آنقدر له و فشرده میشود تا آب آن تخلیه میشود و بعد از میلیونها سال تبدیل به ذغال سنگ نفت و گاز طبیعی میشوند
زغال سنگ
نوشتار اصلی: زغال سنگ
زغال سنگ مادهای است سخت سیاه و سنگ مانند که از کربن هیدروژن اکسیژن هیدروژن و مقداری گوگرد تشکیل شده است امروزه مادهٔ اصلی سازندهٔ زغال سنگ یعنی پیت در بسیاری از کشورهای دنیا یافت میشود و حتی به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار میگیرد.
نفت
نوشتار اصلی: نفت
نفت یکی دیگر از سوختهای فسیلی است که آن هم بیش از سیصد میلیون سال پیش شکل گرفته بعضی دانشمندان معتقدند که منشا نفت موجودات آبزی هستند که هر کدام به اندازهٔ نوک یک سوزن هستند و آنها میتوانند درست شبیه گیاهان عمل کنند یعنی نور خورشید را به انرژی ذخیره شده در خودشان تبدیل نمایند این موجودات ریز بعد از مرگ به کف دریا سقوط میکنند و کمکم در زیر لایههای رسوبی و صخرهها مدفون میشوند و سنگها و صخرهها به این موجودات ریز فشار میآورند و انرژی موجود در بدن آنها نمیتواند تخلیه شود و کربن به مرور زمان تحت گرما و فشار شدید تیدیل به نفت میشود.
گاز طبیعی
نوشتار اصلی: گاز طبیعی
گاز طبیعی از هوا سبک تر است و به طور عمده از گازی به نام متان ساخته شده متان ترکیب شیمیایی سادهای است که از اتمهای کربن و هیدروژن ساخته شده و فرمول شیمیایی آن ch_۴ است یک اتم کربن به همراه ۴ اتم هیدروژن است این گاز شدیداً قابل اشتعال است گاز طبیعی اغلب در نزدیکی منابع زیر زمینی نفت پیدا میشود و از زیر زمین به بالا پمپ شده از طریق لولههایی به مخازن گاز منتقل میشود گاز طبیعی معمولاً بویی ندارد و قابل دیدن نیست ولی قبل از انتقال آن در لولههای گاز آن را با مواد شیمیایی که بوی تندی دارد بویی شبیه تخم مرغ فاسد شده مخلوط میکنند تا تشخیص نشتی آن سادهتر شود.
سوخت فسیلی نوعی انرژی خورشیدی
گیاهان ودرختان برای رشد به انرژی خورشیدی نیازمند اند وطبق هرم انرژی ورابطه غذایی بین موجودات در زنجیره غذایی این انرژی خورشیدی ذخیره شده در بدن جانوران پس از مرگ انها در زیر رسوب های دریایی مدفون شده و تبدیل به فسیل میشود.پس میتوان نتیجه گرفت که سوخت های فسیلی نوعی انرژی خورشیدی ذخیره شده هستند.
آینده انرژیهای فسیلی
نحوه تامین انرژی یکی از دغدغههای جهان امروز شده است چه کشورهای که تامین کننده مواد خام انرژی هستند و چه آنهای که با فناوری خود آن را قابل استفاده میکنند بسیاری از مردم تمایل دارند بدانند که تا ۲۰۴۰ جهان در مسیر استفاده از انرژیهای سبز و قابل بازیابی مثل انرژی باد و خورشید حرکت خواهیم کرد یا خیر، سازمان چشم انداز بینالمللی انرژی به این گونه فکر میکند که این تا سال ۲۰۴۰ جهان بیشتر از سوخت فسیلی مثل زغال سنگ و نفت استفاده میکند و مصرف انرژی جهانی به شدت افزایش خواهد یافت و درخواست تقاضای انرژیهای جهانی در کشورهای در حال توسعه بخصوص اسیا افزایش پیدا میکند و چین که به تازگی جایگاه بالاترین مصرف انرژی جهان را دارد که این عنوان قبل از این دراختیار کشور آمریکا بود دارای بیشترین سهم در رشد مصرف جهانی در سی سال آینده خواهد بود از مشکلاتی که در اینده گریبان کشورهای توسعه یافته را خواهد گرفت رشد بیرویه انتشار کربن در سال ۲۰۴۰ خواهد بود و این عمل باعث میشود تغییرات و فشارهای جدید در ژئوپلتیک به وجود آید همچنین این تغییر به پیشرفت فناوریهای مربوط به انرژی هم منجر میشود که در صورتی که کشورهای تولید کننده انرژی به این فناوریها دسترسی پیدا نکنند ضرر بزرگی در بازار انرژی در سال ۲۰۴۰ خواهند خورد از جمله این کشورها میتوان روسیه را مثال زد که بشدت به درآمدهای حاصل از نفت و گاز خود وابسته است.[۱]
بخش عمده ی منابع و مخازن طبیعی مورد استفاده انسان مانند نفت ، گاز ، زغال سنگ ، آبهای زیرزمینی و سایر معادن فلزی و غیرفلزی در لایه های درونی زمین واقع شده اند. پر ضروری است که ساختمان درونی زمین را مطالعه کنیم.
دانشمندان ساختمان درونی زمین رابه کمک امواج لرزه ای مورد مطالعه قرار می دهند.
آنها با استفاده از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مواد سازنده ی زمین، لایه های زمین را نامگذاری می کنند. براساس خواص شیمیایی لایه های زمین به سه لایه ی: 1- پوسته 2- گوشته 3- هسته تقسیم بندی می شوند.
بر اساس خواص فیزیکی لایه های زمین به پنج لایه ی : 1- سنگ کره 2- خمیر کره 3- گوشته زیرین 4- هسته خارجی 5- هسته داخلی تقسیم بندی میشوند.
(درس در یک نگاه ) زمین پویا
کشور عزیزمان ایران ، در بخشی از کره زمین واقع شده است که کمربند لرزه خیز آلپ - هیمالیا از آن عبور می کند. و از طرفی همین الآن که ما داریم صحبت می کنیم از آتشفشانهای نیمه فعال مانند : دماوند ، تفتان و بزمان گازهای آتشفشانی خارج میشود.
علاوه براینها پدیده ی رانش زمین در نواحی کوهستانی کشورمان به عنوان یک مخاطره طبیعی مطرح می باشد.
بنابراین ضروری است فرزندان عزیزمان با پدیده های طبیعی مانند زمین لرزه ، آتشفشان و رانش زمین که همگی آفریده ی خداوند است آشنا شوند و شیوه ی زیستن در کنار آنها را یاد بگیرند. لذا دراین درس با زمین لرزه و اثرات آن ( اجتماعی ، بهداشتی ، ساختمانی و ... ) آتشفشان و فواید و اثرات آن و حرکات دامنه ایی آشنا می شویم.
اهداف / پیامدهای درس
سفر به اعماق زمین
سطح 1: لایه های مختلف زمین را از طریق نقاشی ، مدل و ماکت نشان دهند.
سطح 2: برخی از ویژگیهای لایه های تشکیل دهنده ی زمین را از روی مدل توضیح دهید.
سطح 3: بر اساس مدل ساخته شده تفاوتهای لایه های مختلف و اهمیت هر لایه را توضیح دهند.
اهداف / پیامدهای درس
زمین پویا
سطح 1: با پدیده های طبیعی مانند زمین لرزه ، آتشفشان وحرکات دامنه ایی آشنا شوند
سطح 2: اثرات هر یک ازپدیده های طبیعی مانند زمین لرزه ، آتشفشان و حرکات دامنه ایی را در زندگی خود بیان کنند.
سطح 3: چگونه زیستن در کنار پدیده های طبیعی مانند زمین لرزه و آتشفشان و حرکات دامنه ایی را بداند.
حقایق درس سفر به اعماق زمین
امواج لرزه ای به درون زمین سفر می کنند.
دانشمندان با استفاده از امواج لرزه ایی ، ساختمان درونی زمین را شناسایی می کنند .
ساختمان درونی زمین بر اساس خواص شیمیایی به سه لایه ی پوسته ، گوشته و هسته تقسیم می شوند.
ساختمان درونی زمین بر اساس خواص فیزیکی به پنج لایه ی سنگ کره ، خمیر کره ، گوشته زیرین ، هسته خارجی و هسته داخلی تقسیم می شوند.
حقایق درس
زمین پویا
زمین لرزه یک پدیده طبیعی است که در هنگام آزاد شدن انرژی ایجاد می گردد.
زمین لرزه اثرات اجتماعی , ساختمانی و بهداشتی بر جای می گذارد.
یک مخروط آتشفشان از قسمتهای مختلف تشکیل شده است.
مواد آتشفشانی به سه حالت مایع , جامد و گاز از دهانه آتشفشان خارج می شوند.
آتشفشانها دارای فواید و ضررهایی هستند.
حرکت مواد بر روی دامنه ها به صورتهای مختلف انجام می شود.
حرکت موادبر روی دامنه ها باعث ایجاد ضررهایی می گردد.
(بایدها و نبایدها ) سفربه اعماق زمین
فیلم سفر به اعماق زمین را نمایش دهید و درباره ی آن با دانش آموزان گفتگو کنید.
اگر در خیابان های اطراف مدرسه دستگاههای کمپرسور کندن آسفالت و یا ویبراتور بتن در حال فعالیت است ؛ دانش آموزان را به بازدید از آنها جهت درک بهتر مفهوم امواج لرزه ای ببرید.
با ایجاد لرزش در اجسام مختلف از دانش آموزان بخواهید که سرعت امواج لرزشی را در اجسام متفاوت باهم مقایسه کنند.
از دانش آموزان بخواهید فعالیت های کلاسي را به دقت اجرا نمایند.
برای مدلی که دانش آموزان از ساختمان درونی زمین می سازند نمره اختصاص دهید.
(بایدها و نبایدها ) زمین پویا
ازفیلم ها ی واقعی زمین لرزه و انیمیشن های شبیه سازی امواج زمین لرزه در کلاس برای آموزش زمین لرزه استفاده کنید.
از دانش آموزان بخواهید که فعالیتهای درسي را به دقت انجام دهند.
در صورت وجود پدیده آتشفشان و رانش زمین در اطراف محل سکونت خود , از آنجا بازدید علمی به عمل آورید.
از فیلم های مستند مربوط به آتشفشانهای معروف دنیا در کلاس استفاده کنید.
++++++++++ پرسش وپاسخ های مرتبط ++++++++++++
1- کدام لایه زمین کم ترین ضخامت را دارد؟
۱- گوشته
۲- پوسته
۳- هسته
۲- منابع معدنی را در کدام لایه زمین می توان یافت؟
۱- پوسته
۲- گوشته
۳- هسته
3- کدام لایه زمین از مواد نیمه جامد تشکیل یافته است؟
۱- پوسته
۲- گوشته
۳- هسته
4- هر دو قسمت از آهن و نیکل ساخته شده اند؟
۱- پوسته
۲- گوشته
۳- هسته
سوال |
یک |
دو |
سه |
چهار |
جواب گزینه |
۲ |
۱ |
۲ |
۳ |
سؤالات تشریحی
۱- چرا در زمین چاه می کنند؟
برای رسیدن به آب و نفت در زمین چاه می کنند.
۲- مواد کافی، نفت، آب و ذغال سنگ در کدام قسمت زمین قرار دارند؟
۳- پوسته زمین با گوشته چه تفاوتی دارد؟
پوسته نازک تر است و گوشته گرمای بسیار زیادتری از پوسته دارد. سنگ ها در گوشته به حالت مذاب و خمیری هستند.
۴- هسته در کدام قسمت زمین است؟ جنس آن از چیست؟
در قسمت مرکزی زمین و جنس آن از آهن و نیکل است.
۵- آتشفشان ها چگونه ایجاد می شوند؟
وقتی گرمای مواد مذاب زمین زیاد شود حجم بیشتری پیدا می کنند. ناگزیر برای خروج از زمین از قسمت هایی که احتمالاً پوسته نازک تر است، خارج می شوند.
۶- ازدهانه آتشفشان ها چه چیزهایی خارج می شود؟
مواد مذاب، جامد، گاز، گاهی مواد جامد آن قدر ریز هستند که به آنها خاکستر می گویند. گازها نیز ممکن است سمی و کشنده باشند.
۷- زمین لرزه چگونه ایجاد می شود؟
وقتی در بین سنگ های زمین شکاف ایجاد می شود، سنگ ها به یکدیگر ساییده می شوند و در اثر این ساییدگی مایه درونی زمین لرزش پیدا می کند و به صورت حرکت موجی، درون زمین مسیری را می پیماید و در نتیجه موجب لرزش زمین و شکستگی پوسته زمین و زمین لرزه می شود.
۸- زمین لرزه در چه جاهائی خرابی بیشتری به بار می آورد؟
در جایی که خانه ها گلی و سست باشند.
هسته خارجي:
هسته زمين، شبيه توپي است از مواد بسيار داغ(9000-4000 درجه فارنهايت). هسته خارجي آنقدر داغ است كه فلزات در آن همگي به صورت مايع هستند. هسته خارجي، 1800 مايل پايينتر از پوسته قرار دارد و حدود 1400مايل ضخامت دارد. هسته خارجي از نيكل و آهن مذاب تشكيل شده است.
ایه های زمین
● چهار لایه زمین: |
|
تخمین عمر زمین از مدتهای بسیار طولانی فکر دانشمندان را به خود مشغول کرده بود. دانشمندان مختلف سعی داشتند با روشهای مختلفی سن کره زمین را تخمین بزنند |
چهار لايه زمين:
زمين از چهار لايه متفاوت تشكيل شده است. بسياري از زمين شناسان معتقدند كه زمين در مركز خود از مواد سنگينتر و با چگالي بيشتر تشكيل شده است و مواد سبكتر به سمت بالا حركت مي كنند. زيرا پوسته زمين غالبا از مواد سبكتر(سنگهاي بازالت و گرانيت) ساخته شده در حاليكه هسته آن شامل فلزات سنگين(نيكل و آهن) است.
پوسته لايه اي است كه شما بر روي آن زندگي مي كنيد، اين لايه به خوبي مطالعه و درك شده است. گوشته بسيار گرمتر از پوسته است و توانايي جريان زيادي دارد. هسته هاي دروني و بيروني همچنان گرمتر هستند و فشار وارده در مركز زمين به اندازه اي است كه شما مي توانيد به وسيله آن، يك توپ را به يك تكه سنگ مرمر تبديل كنيد.
پوسته:
پوسته زمين، شبيه پوسته يك زمين است. اين لايه نسبت به سه لايه ديگر، بسيار نازكتر است. پوسته، در محل اقيانوسها(پوسته اقيانوسي)تنها حدود 5-3 مايل(8كيلومتر) ضخامت دارد و در قاره ها(پوسته قاره اي) حدود25 مايل(32كيلومتر) ضخامت دارد. درجه حرارت پوسته از درجه حرارت هوا در بالاترين بخش آن، تا 1600درجه فارنهايت(870 درجه سلسيوس) در عميق ترين بخش پوسته تغيير مي كند. شما مي توانيد يك قرص نان در تنور(اجاق) خودتان در حرارت 350درجه فارنهايت) بپزيد. در حرارت 1600درجه فارنهايت،سنگها شروع به ذوب شدن مي كنند. پوسته زمين به قطعاتي كه ورقه ناميده مي شوند، تقسيم شده است. ورقه ها نيز بر روي يك گوشته پلاستيكي نرم كه زير پوسته قرار گرفته اند شناورند. اين ورقه ها معمولا به آرامي حركت مي كنند ولي اغلب، به هم مي چسبند و فشار زيادي را ايجاد مي نمايند. فشار ايجاد شده و سنگها خميده مي شوند تا حدي كه بشكنند. به هنگام رخداد اين پديده، زمين لرزه ايجاد مي شود. به ضخامت كم پوسته، در مقايسه با ساير لايه ها توجه كنيد. كلا هفت ورقه اقيانوسي و قاره اي بر روي گوشته اي كه از مواد داغتر و با چگالي بيشتري تشكيل شده است،شناور مي باشند.
پوسته از دو نوع سنگ اصلي تشكيل شده است، گرانيت و بازالت. پوسته قاره اي بيشتر از گرانيت تشكيل شده در حاليكه پوسته اقيانوسي شامل نوعي از سنگهاي آتشفشاني، كه بازالت ناميده مي شوند، مي باشد.
سنگهاي بازالتي ورقه هاي اقيانوسي،چگالي بيشتري داشته و از سنگهاي گرانيتي ورقه قاره اي سنگينتر هستند. شاهد اين قضيه نيز، رانده شدن پوسته قاره اي بر روي پوسته سنگينتر اقيانوسي در طي برخورد ورقه ها مي باشد. پوسته و قسمت بالايي گوشته، پهنه اي از سنگهاي صلب و شكننده را ايجاد مي كنند كه سنگ كره(ليتوسفر) ناميده مي شود. لايه پاييني سنگ كره صلب، پهنه اي با محتويات قيرمانند است كه سست كره(آستنوسفر) نام دارد. سست كره، بخشي از گوشته است كه جريان دارد و ورقه ها بر روي آن حركت مي كنند.
گوشته:
گوشته لايه اي است كه مستقيما بر روي سيما قرار دارد. اين لايه بزرگترين قسمت زمين است كه حدود 1800مايل ضخامت دارد. گوشته از سنگهاي بسيار داغ و چگال تشكيل شده است. اين لايه سنگي، شبيه قير جريان مي يابد. اين جريان در اثراختلاف زياد درجه حرارت از كف تا بالاي گوشته مي باشد. حركت گوشته، دليل حركت ورقه هاي زمين است. درجه حرارت گوشته، از 1600درجه فارنهايت در بالاي آن تا 4000درجه در قسمتهاي قاعده اي اس، تغيير مي كند.
جريانهاي همرفتي:
گوشته از مواد بسيار چگالتر و با ضخامت بيشتر ساخته شده است. ورقه ها بر رو ي آن مانند روغني كه بر روي آب شناور است، شناورند. بسياري از زمين شناسان معتقدند كه گوشته به سبب وجود جريانهاي همرفتي،جريان دارد.
جريانهاي همرفتي، به علت وجود موادبسيار داغي است كه از عميق ترين قسمت گوشته بالا مي آيند سپس سرد شده، دوباره پايين رفته، سپس داغ شده و باز بالا مي آيند و اين چرخه بارها و بارها ادامه مي يابد.
شما سوپ يا پودينگ را در ماهيتابه اي گرم مي كنيد و جريانات همرفتي را مي توانيد در اين مايع ببينيد كه شروع به حركت مي كند.
هنگامي كه جريانان همرفتي در درون گوشته جريان مي يابند، مي توانند پوسته را نيز به حركت درآورند. در اثر اين جريانات، پوسته آزادانه حركت مي كند.
نوار نقاله، دركارخانه جعبه ها را حركت مي دهد همانند جريانات همرفتي در گوشته، كه ورقه هاي زمين را حركت مي دهد.
هسته خارجي:
هسته زمين، شبيه توپي است از مواد بسيار داغ(9000-4000 درجه فارنهايت). هسته خارجي آنقدر داغ است كه فلزات در آن همگي به صورت مايع هستند. هسته خارجي، 1800 مايل پايينتر از پوسته قرار دارد و حدود 1400مايل ضخامت دارد. هسته خارجي از نيكل و آهن مذاب تشكيل شده است.